Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

3- rasm.
1. Orqa miyaning bo‘yin qismi C
1-8 
2. Ko‘krak bo‘limi Th
1-8
3. Bel bo‘limi L
1-5
4. Dumg‘aza bo‘limi S
1-5 
5. Dum bo‘limi Co
1-2
6. Otning dumi
7.Terminal ip 
Orqa miyaning kengligi bir xil bo‘lmay, 
bo‘yin va bel-dumg‘aza qismlarida kengaygan. 
Bo‘yin kengaymasi C
5
-D
I
segmentlari sohasida, 
bel-dumg‘aza kengaymasi L
I-V
, S
I-II 
segmentlari 
sohasiga to‘g‘ri keladi.
Orqa miyaning oldingi yuzasidagi oldingi 
o‘rta yoriq (fissura mediana anterior) va orqa 
yuzasidagi orqa o‘rta egat (sulcus medianus 
posterior) uni ikki simmetrik bo‘lakka ajratadi. 
Orqa miyaning har bir bo‘lagida oldingi yon egat
(sulcus anteroearteralis) va orqa yon egat (sulcus posterolateralis) lar bo‘lib, 
ulardan orqa miya nervlarining oldingi va orqa ildizlari chiqadi. Orqa miyaning 
ikki juft (ikkita oldingi, ikkita orqadagi) ildizlari o‘rtasidagi qismi segment deb 
ataladi. Orqa miyaning segmenti o‘z sohasidagi mushaklarni va terini innervatsiya 
qiladi.
Orqa miyada 31-32 ta: 8 ta bo‘yin (C
I-VIII
), 12 ta ko‘krak (Th
I-XII
) yoki (D
I-
XII
), 5 ta bel (L
I-V
), 5 ta dumg‘aza (S
I-V
) va 1 yoki 2 ta dum (Co
I-II
) segmentlari 
tafovut qilinadi. Orqa miyaning uzunligi umurtqa pog‘onasi uzunligidan qisqa 
bo‘lgani uchun, segmentlarni umurtqalarga nisbatan joylashuvida tafovut bor. Bu 
tafovut orqa miyaning bo‘yin qismida 1 ta, yuqori ko‘krak qismida 2 ta, pastki 
ko‘krak qismida 3 ta, bel va dumg‘aza qismlarida 4-5 umurtqani tashkil qiladi. 
Masalan, 8-bo‘yin segmenti joylashishiga qarab 7-bo‘yin umurtqasiga, to‘rtinchi 
ko‘krak segmenti ikkinchi ko‘krak umurtqasiga to‘g‘ri keladi.
Bu tafovutni bilish orqa miya kasalliklariga (o‘smalar) topik tashhis 
qo‘yishda va jarrohlik usulini qo‘llashda muhim ahamiyatga ega.
Orqa miyaning uzunligi umurtqa kanaliga nisbatan qisqa bo‘lgani uchun, 
orqa miya nervlari o‘z umurtqasi sohasidan tashqariga chiqishi uchun pastga qarab 
yo‘naladi va otni dumini (cauda equina) hosil qiladi.
Shunday qilib orqa miyaning 31-32 ta segmentlari quyidagi qismlarga bo‘linadi.
Bo‘yin qismi (C
I-8
), ko‘krak qismi (D
I-12
), bel qismi (L
I-5
), dumg‘aza qismi (S
I-5
), 
dum qismi (Co
1-2
). Bo‘yin kengaymasi (C
5-8
, D
I
), bel kengaymasi (L
I-5
, S
1-2
), orqa 
miya konusi (S
3-5
, Co
1-2
).
Orqa miyani ko‘ndalangiga kesib ko‘rganimizda u ikki xil: uning markazida 
uchayotgan kapalak yoki “H” harfiga o‘xshab joylashgan kulrang modda va uni 
o‘ragan oq moddadan iborat. Kulrang moddada keng oldingi, nisbatan ingichka 

---

 18
orqa va C
8
-D
1-12
, L
I-2
, segmentlari sohasida yon shoxlar tafovut qilinadi. Oldingi 
shoxda ixtiyoriy harakatning ikkinchi neyronini hosil qiluvchi yirik 
harakatlantiruvchi hujayralar joylashgan. Orqa shoxda yuzaki sezgi yo‘lining 
ikkinchi (oraliq) neyronini hosil 
qiluvchi mayda hujayralar, yon 
shoxda esa simpatik nerv tizimini 
markaziy qismini hosil qiluvchi 
hujayralar joylashgan. Bu 
hujayralarning aksonlari simpatik 
nerv tizimining preganglionar 
tolalarini hosil qiladi.
4- rasm.
1. 5-bo‘yin segmenti 
2. 2-ko‘krak segmenti
3. 8-ko‘krak segmenti 
4. 1-bel segmenti 
5. 3-bel segmenti 
6. 1-dumg‘aza segmenti 
7. 3-dumg‘aza segmenti