O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

8-ma‟ruza 
 
Sintaktik figuralar. Troplar. 
Reja: 
1. 
Sintaktik figuralar va ularning turlari 
2. Anafora, epifora, takror va kompozistion bog‘laniShlar. Sintaktik parallelizm va antiteza. 
3. Ritorik so`roq va gradastiya. 
4. Trop so`zining ma‘nosi va mohiyati. O`xShaShlikka asoslangan ko`chimlar. 
5. JonlantiriSh asosidagi ko`chimlar. Mubolag‘a va litota. 
6. Istehzodaga asoslangan ko`chimlar. Simvol.
 
Asosiy tayanch tushunchalar
:
Antiteza
-qarama-qarshi qo`yish, 
Anafora
- yuqoriga ko`tarilish, E
pifora
- so`zlarning 
ohirida unli yoki undosh tovushlarning takrorlanishi, 
Sarkazm
-achchiq, zaharhanda, 
Gradastiya
-kuchaytirish, Ritorik so`roq-so`roqqa javob talab qilinmaydigan gap, 
Epitet-
sifatlash, 
Antiteza
-o`hshatish, 
Anafora
-ko`tarilish, 
epifora
- so`zlarning ohirida unli yoki 
undosh tovushlarning takrorlanishi, 
Sarkazm
-achchiq, zaharhanda, 
Gradastiya
-zinapoya, 
Ritorik so`roq
-so`roqqa javob talab qilinmaydi, 
Epitet
-sifatlash, 
Metafora
- o`hshatish, 
Metonimiya-
boshqa nom berish, 
Sinekdoha
-son yoki butun qismlarni orasidagi munosabatni 
bildiradi, 
Jonlantirish
-jonsiz narsani inson kabi harakat qiladigan qilib tasvirlash, 
Apostrofa-
jonsiz narsa harakat qilmaydi, 
Perifraz
- aylana, atrof, boshqacha gapiraman degan ma‘noni 
bildiradi. 
Sintaktik figuralar nutqni ohangdor, ta‘sirchan va jozibali qiliSh uchun iShlatiladi. Asosan 

---

211 
tinglovchi tuShuniShiga osonlik yaratadi. SHu jihatdan ular nutq musiqasi deb yuritiladi. Ular 
quyidagi nomlar bilan ma‘lum: 
anafora, epifora, sintaktik parallelizm, kompozistion bog’laniSh, 
takror, antiteza, gradastiya, ritorik so`roq