Microsoft Word analitik kimyo ruziyev

Kationlar klassifikatsiyasi (tasnifi)
Sulfidlari suvda eriydi 
Sulfidlad suvda erimaydi 
Karbonadan 
suvda eriydi 
Karbonatlari 
suvda 
erimaydl 
Sulfidlari 
suyultirilgan 
kislotalarda 
eriydi 
Sulfidlar suyulmilgan kislotalarda
erimaydi 
1-guruh 
2-guruh 
3-guruh 
4-guruh 
5-guruh 
K
+
Na
+
Mg
2+
,NH
4
+
' 
Guruh 
reagenti 
yo'q 
Ca
2+
Ba
2+
Sr
2+ 
Guruh 
reagenti 
(NH
4
)
2
CO
3
Al
3+
Cr
2+
Fe
2+
, Fe
3+
, 
Ti(IV), Zn
2+
, Mn
2+
, 
Ni
2+
,Co
2+
. 
Guruh 
reagenti 
(NH
4
)
2
S 
A) 1-guruhcha
(NH
4
)
2
S 
da
sulfidlari 
tiotuzlar 
hosil
qilmaydi: Cu
2+
, 
Cd
2+
, Hg
2
Bi
3+
B) 2-guruhcha 
sulfidlari 
(NH
4
)
2
S da erib, 
tiotuzlar 
hosil 
qiladi: 
A
S
5+
,
A
S
5+
,
Sb
3+
, Sb
5+
, 
Sn
2+
, 
Sn
4+
. 
Guruh reagenti
HCl + H
2
S 
XIoridlari suvda 
va suyultirilgan 
kislotalarda 
erimaydi: Ag
+
, 
Hg
2+
:
,Pb
2+ 
Guruh reagend 
HCl 
Anionlar tasnifi aksari tegishli kislotalar hosil qiladigan bariy va kumush 
tuzlarining eruvchanliklari bir-biridan farq qilishiga asoslanadi. Anionlar 
ko'pincha bir-birining topilishiga xalal bermaydi. Shunga ko’ra anionlarni tahlil 
qilishda guruh reagentlari guruhlarning bor yo'qligini aniqlash uchun 
qo'llaniladi. 
2-jadval
Guruhlar 
Guruh tasnifi 
Guruhga kiradigan anionlar 
Guruh 
reagend 
I 
Bariy tuzlari 
suvda qiyin 
e’riydi 
SO
4
2-
,SO
3
2-
, S
2
O
3
2-
,PO
4
3-
, AsO
3
3-
, 
A
S
O
4
3-
, BO
2-
, CrO
42-
, F
-
,SiO
4
, 
C
2
O
4
2-
Neytral va kuchsi
ishqoriy 
eritmada BaCl
2
,

---

12 
II
 
Kumush tuzlari 
suvda va 
suyultirilgan HNO
3
da qiyin eriydi.
 
C
-
,Br
- 
J
-
,S
2- 
CNS
-
,[Fe(CN)
6
]
4+
[Fe(CN)
6
]
3+ 
CN
-
, BrO
3
-
.JO
3
-
.ClO
-
 
2N HNO
3
ishtirokida 
AgNO
3
 
III
 
Bariy va kumish 
tuzlari suvda eriydi.
 
NO
3
-
, NO
2
-
CH
3
COO
-
, MnO
4
-
 
Guruh reagenti 
yo’q
 
6.Mavzu bo'yicha savollar va qo'shimcha topshiriqlar: 
1 Bo'lib-bo'lib va sistematik tahlil, qilish usullari. 
2 3-guruh kationlarini sistematik tahlil qilish sxemasini tuzing. 
3 Guruh reagentiga qo'yiladigan talablar. 
4 Nima uchun vodorod sulfidli usul deb nomlanadi. 
5 Kationlarni tasniflash nimaga asoslangan? 
6 Anionlarni guruh holida aniqlash shartmi? 
7 Tahliliy reaksiyaning sezuvchanligini oshirish qanday amalga oshiriladi. 
8 Tahliliy reaksiyaning selektilivligini oshirish uchun nima qilish kerak? 
9 Vizual sifatiy tahlil nima? 
10 Cu
2+
, Al
3+
, K
+
kationlari, NO
2
-
, MnO
4
-, Cl- anionlari aralashmalarini 
tahlil qilish sxemalarini tuzing
. 
7.Adabiyotlar 
1 Tolipov 
Sh.T., Xusainov H.Sh. Analitik ximiyadan masalalar 
to’plami. Toshkent, O’qituvchi, 1984 
2. Ro’ziyev E.A., Muhammadiyev N.Q., Fayzullayev N . Miqdoriy tahlil 
natijalarini matematik qayta ishlash. Uslubiy qo’llanma. Samarqand, 1997,-32 b 
3. Fayzullayev O. Analitik kimyo asoslari. Toshkent, Xalq me’rosi 2003y 
KIMYOVIY TAHLILNING METROLOGIK ASOSLARI 
 KIMYOVIY TAHLILDA NAMUNA 
1. Mavzu 
rejasi: 
Matematik statistika usullarining tahliliy kimyoda ishlatilishi. Namunani 
tahlilga tayyorlash va tahlilning bajarilishi.Tahlil natijalarining to'g’riligi va 
qayta ishlash. Sistematik, tasodifiy, absolyut va nisbiy xatolar. O'rtacha standart 
chetlanish. Tahlilning to'griligini oshirish usullari. Tahliliy namunani ajratish. 
Eritish. Qiyin eriydigan moddalarni eritmaga o'tkazish usullari. Qotishtirish. 
Tahlil natijalarini ifodalash: Moddalarning sifat va miqdor tarkibini aniqlash. 
Turli xil ob’ektlar tahlili. 
2.Maqsadi: 
Miqdoriy tahlil natijalarini hisoblashda yo’l qo’yilgan tasodifiy va qo’pol 
xato qiymatlarini matematik statistik va ehtimollar nazariyasi qiymatlari 
yordamida baholashni o’rganish. 

---

13 
3 .Dars o’tish vositalari:
maxsus tayyorlangan jadvallar, namuna olgichlar, 
shpiritslar