Қироатни ўрганиш

Қироатни ўрганиш
ҳузурларига олиб бордим ва: «Эй Аллоҳнинг Расули, манавининг «Фур¬қон» сурасини
сиз менга ўқитганингиздан бошқача қироат қилаётганини эшитиб қолдим», дедим.
«Уни қўйиб юбор. Ўқи, эй Ҳишом», дедилар. У мен эшитгандек қироат қилди. Шунда
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васал¬лам: «Худди шундай нозил қилинган», дедилар ва
менга: «Ўқи», дедилар. Мен ҳам ўқидим. У зот: «Худди шундай нозил қилинган. Албатта,
бу Қуръон етти ҳарфда нозил қилингандир. Ундан ўзингизга осон бўлганида қироат
қилинглар», дедилар».
Бухорий, Муслим ва Абу Довудлар ривоят қилган.
Имом Муслим Убай бин Каъб розияллоҳу анҳудан ривоят қилади:
«Масжидда эдим. Бир одам кириб, намоз ўқий бошлади. У шундай бир қироат қилдики,
мен уни инкор қилдим. Кейин бошқаси кириб, ҳалигининг қироатидан ҳам бошқача қироат
қилди.
Икковлари намозларини тугатиб бўлганларидан кейин ҳаммамиз Набий соллаллоҳу
алайҳи васалламнинг ҳузурларига кирдик ва мен:
«Манави шундай бир қироат қилдики, мен уни инкор қилдим. Кейин буниси кириб,
унисининг қироатидан ҳам бошқача қироат қилди», дедим.
Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам икковларга амр қилган эдилар, иккови
ҳам ўқиб беришди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам иккисининг ўқишини ҳам
маъ¬қулладилар. Кўнглимга шундай бир ёлғонга чиқариш фикри тушдики, бунақаси
жоҳилият пайтида ҳам бўлмаган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ме¬ни қамраб олган нарсани билиб, кўксимга
урдилар. Тер бўлиб оқиб кетдим. Қўрққанимдан худди Аллоҳ азза ва жаллани кўриб
тургандай бўлдим.
Шунда у зот менга:
«Эй Убай! Менга «Қуръонни бир ҳарфда қироат қил», деб элчи юборилди. Мен уни У
Зотга «Умматимга осон қил», деб қайтардим.
Менга иккинчи марта «Уни икки ҳарфда қироат қил», деб қайтарди. Мен У Зотга
«Умматимга осон қил», деб қайтардим.
Менга учинчи марта «Уни етти ҳарфда қироат қил. Сени ҳар бир қайтарганимда сен учун
бир нарсани Мендан сўраб олишингга имкон бор», деб қайтарди», дедилар».
Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу саҳобалар ичида энг пешқадам қорилардан эди. У киши
кўплаб саҳобалар қатори Қуръони Каримни бевосита Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи
васалламдан ўрганарди. Бир куни бир саҳобанинг бир сурани ўзлари ўргангандан
бошқача қироат қилаётганига гувоҳ бўлиб қолди. Аввалига уни хато ўқияпти деб ўйлади.
Аммо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унинг ҳам, шеригининг ҳам қироатини
тасдиқлаганларида ҳеч нарсани тушунмай қолди. Шайтон қалбига васваса солиб, Набий
соллаллоҳу алайҳи васалламнинг пайғамбарликларига, Қуръоннинг илоҳий китоб
эканига шубҳа уйғотишга ҳаракат қилди. Пайғамбар алайҳиссалом буни дарҳол
пайқадилар ва Убайнинг кўксига урдилар. У зотнинг баракотларидан Убайнинг
қалбидаги васваса бутунлай йўқ бўлиб, яқийн – чин иймон тажаллий қилди, унда худди
Аллоҳ таолони кўзи билан кўргандек ҳол пайдо бўлди, Қуръони Каримга бўлган ишончи
янада комил бўлди.
Ушбу ҳадислардан маълум бўладики, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг
ўзлари Қуръони Карим оятларини саҳобаларга турлича, уларга қайсиниси осон бўлса,
ўшанисини ўқитганлар. Аммо бу, Қуръоннинг ҳар бир сўзи бир неча хил ўқилади, дегани
5 / 22

---