A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

toifadagi o ‘simliklarda qurg‘oqchilikka moslashishning anatomik-
morfologik belgilari yaqqol k o‘zga tashlanib turadi (mayda barglilik
yoki barglaming yo‘qligi, tikanlar bilan qoplanganlik, barglarda tuklar
mavjudligi va hokazo).
Uchinchi guruhcha-bu toifaga kiruvchi o ‘simliklar chala kserofitlar
deb ataladi. Ulaming ildiz tizimi kuchli rivojlangan bo‘lib, yeming
chuqur nam gorizontigacha yetib boradi va yer ostki suvlaridan unumli
foydalanishadi. Qattiq qurg‘oqchilik davrlarida ham bu o ‘simliklar suv
yetishmovchiligidan zararlanmaydi. Bu guruhdagi o ‘simliklar suvni
k o‘p bug'lantiradi va hujayralaridagi osmotik bosim yuqori bo‘ladi.
Ulam i bu xususiyati yem ing chuqur qatlamlarida suvni bemalol
o ‘zlashtirish imkonini beradi. Bu o ‘simliklar suvni uzoq vaqt saqlay
olmaydi hamda uzoq vaqt so ‘lishga bardoshsiz bo‘lib, tezda qurib
qoladi. Jiyda, tuxumak, p o ‘kakli eman, xandon pista, bodomcha, chilon
jiyda, saksovul, qandim va boshqalar bu guruhga mansubdir. Yuqorida
qayd etilgan uchta guruhlardan tashqari-gigrofitlar, mezofitlar va
kserofitlar o ‘rtasida yana oraliq guruhlami ajratish mumkin.
1-oraliq guruhiga mezogigrofit o ‘simliklarlar-qayrag‘och, shumurt,
echkitol, sinuvchan, kulrang tollar, teraklar, so'galli qayin, kulrang
qandag‘och, sinuvchan jumrut, qoraqarag‘ay, tukli shumtol va manjuriya
shumtoli kiradi.
2-oraliq guruhiga mezokserofitlar-qoya emani, tatar zarangi, dala
zarangi, berest, gilos, qayin, olma, nok, kulrang zarang, yong‘oq, oddiy
eman kiradi.
0 ‘simliklar vegetatsiya davrida atmosfera va tuproq quruqligiga
duch kelishi mumkin. Atmosfera qumqligi vaqtida o ‘simliklami yer

---