A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

ustki qismi suvni ko‘p bugiatadi, ildiz tizimi bo‘lsa, bu suvni o ‘m ini tez
to‘ldira olmaydi. Buning natijada hujayra va to‘qimalardagi suv miqdori
keskin kamayib ketadi, barg va novdalar so ‘lib qoladi va asta-sekin
quriydi.
Tropik o'rmonlardagi daraxtlar doimiy qurg‘oqchilik mavsumida
barglarini to‘kadi, yomg‘ir mavsumi boshlangach kurtak yozib yangi
barglar hosil qiladi. Atmosfera quruqligini keltirib chiqaradigan asosiy
omil sharqdan va janubi- sharqdan esadigan quruq issiq shamoldir
(garmsel). Bu issiq shamol davrida haroratning ko‘tarilishi sababli
o ‘simlik barglarining protoplazma oqsili ivib qoladi, 0 ‘simlikning ildiz
tizimi havo issiqligidan va quruqligidan deyarli zarar ko‘rmaydi, chunki
tuproq pastki qatlamlarida m o‘tadil harorat saqlanadi. Aksincha
tuproqning quruq bo‘lishi yashil o ‘simliklarga ko‘proq salbiy ta’sir
etadi. Quruq tuproqdan ildiz tizimi kerakli miqdordagi suvni ola
olmaydi, natijada o ‘simlik so‘lib, barg va novdalaming turgor holati
y o ‘qoladi va ular qurib qoladi.
0 ‘simliklarda turgor holatini 
y o ‘qolishi 
fotosintez jarayoni
pasayishiga olib keladi. Hujayralarda gidroliz jarayonlar kuchayadi,
uglevod va oqsil modda parchalanadi va oxir-oqibatda o ‘sim lik
o'sishdan 
to‘xtaydi. 
Tuproq 
quruqligidan 
zararlangan 
bunday
o ‘simliklar namgarchilik ta’minlanganda ham qiyinlik bilan o ‘z holiga
qaytadi. Ildizi tuproqqa chuqur kirib boruvchi va yer osti suvlaridan
foydalanuvchi daraxtlar atmosfera va tuproq quruqligidan 
k o ‘p
zararlanmaydi. Qurg'oqchilik davrida asosan o ‘rmon ostidagi shu yilgi
nihollar va yosh daraxtlar yaxshi rivojlanmagan ildiz tizimi tufayli qattiq