A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

Yevropa yoki o‘rmon
qoraqayini (Fagus silvatica L.) va Sharq qoraqayini (Fagus
orientalis Lipsky) 
tarqalgan.
O ‘rmon qoraqayini (Fagus silvatica L.) 
bo‘yi 
30-50 
m li, shox- 
shabbasi katta, tuxumsimon, barglari oval yoki tuxumsimon shakldagi 
daraxt. M evasining o ‘ramasida dag‘al tuklar bor, ulaming uzunligi 
o‘rama bilan teng. 0 ‘rmon qoraqayini Ukrainaning g‘arbiy viloyatlarida, 
Belorussiyada va Qrimda o ‘rmonzorlar hosil qiladi. G‘arbiy Yevropada 
ham ko‘p uchraydi. U eman, oqqarag‘ay bilan birga yoki sof 
qoraqayinzorlar hosil qiladi. T o g ii viloyatlarda dengiz sathidan 
1300-
1500 
m gacha balandliklarda uchraydi. Soyasevar o‘simlik.
Qoraqayinning yog‘ochi yuqori baholanadi. U Sankt-Peterburgda, 
Moskvada, Xarkov va Kiyevda hamda boshqa shaharlarda ko‘plab 
ko'kalamzorlashtirish maqsadlarida ekilgan. Juda chiroyli daraxt 
boiganligidan parklarga ekish tavsiya etiladi.
Sharq qoraqayini (Fagus orientalis Lipsky.) 
bo‘yi 50 m, diametri 
2 m keladigan, tanasi nihoyatda yo‘g ‘on, po‘stlog‘i silliq, kul rang 
daraxt. U barglarining shakliga ko‘ra o ‘rmon qoraqayinidan farq qiladi. 
Barglari oval shaklda, tubi ponasimon, meva o‘ramasi dag‘al tukli. 
Yong‘oqlari mayda. Ildizidan bachkilaydi.

---

Sharq qoraqayini Kavkazda, Kichik Osiyoning shimolida, Bolqon 
yarim orolining sharqida tarqalgan. Tog‘li tumanlarda dengiz sathidan 
2300 m gacha balandlikda o ‘sadi. Tog‘laming yaylov mintaqasida sharq 
qoraqayini buta shaklida bo‘ladi va yer bag‘irlab o ‘sadi.
KASHTAN (CASTANEA) TURKUMI
Turkumning vakillari katta daraxt b o iib , bo‘yi 40 m ga yetadi. 
Tanasi kam shoxlangan, po‘stlog‘i qalin, bo‘yiga yorilgan, qo‘ng‘ir-jigar 
rangda. Turkumning 14 ta turi b o iib