A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a


-rasm. Fedchenko na'matagi



Download 29,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet125/240
Sana21.06.2022
Hajmi29,06 Mb.
#687578
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   240
Bog'liq
Dendrologiya-2012

35-rasm. Fedchenko na'matagi.
G o ‘zal n a ’m atak (Rosa divina Sumn.) Tabiiy holda Tyan-Shan va 
Pomir-Oloyda keng tarqalgan. 1,5 metr balandlikkacha bo‘lgan kichik 
buta, 
shoxlari pastga qaragan tikanlar bilan qoplangan. Tog‘ 
yonbag‘irlarida archa, zarang, olma, do‘lana bilan birgalikda o ‘sib, 
b a ’zan o ‘tib bo‘lmas changalzorlarni yuzaga keltiradi. May oyida 
gullaydi, gullari limon-sariq rangda. Mevasi sentabr oyida pishib 
yetiladi., sharsimon shaklda va to ‘q-qizil rangda. Bu tur past vitaminli 
n a ’matak turi hisoblanadi.Bundan tashqari respublikamiz tog‘li 
hududlarida tran stu rk isto n n a ’m atagi, (Rosa transturkestanica 
N .R usanov), oqbura n a ’m atag i (Rosa achburensis Chrshan.), 
d arg u m o n n a ’matagi (Rosa am bigua N.Rusanov), Begger n a’matagi 
(R osa Beggeriana Schrenk), Achison n a’matagi (Rosa ecae Aitch.), 
sa m a rq a n d n a ’m atagi (R osa m aracandica Bge.) va boshqa turlari 
tarqalgan. Ushbu na’matak turlarining mevalari farmatsevtika sanoati va 
aholi tomonidan ko‘plab terib olinadi. Respublikamizda yiliga 100-150 
tonna atrofida na’matak mevalari teriladi va dorivor xomashyo sifatida 
foydalaniladi. Hozirgi paytda n a’matakning sanoat plantatsiyalarida 
o ‘stirish tajribasi keng yoyilmoqda, Respublikamizda 500 gektardan 
ortiq n a’matak plantatsiyalari mavjud bo‘lib, shu jumladan Uzun o ‘rmon 
x o ‘jaligida 96 gektar, Hisor ixtisoslashgan o‘rmon xo‘jaligida 92 gektar, 
Y akkabog‘ o ‘rmon xo‘jaligida 50 gektar Zomin o'rmon xo‘jaligida 28


gektar na’matak plantatsiyalari mavjud. N a ’matak plantatsiyalarini 
mahsuldorligini oshirish uchun ulami seleksion asosda barpo etish zarur.
36-rasm. Begger na ’matagi.
OLCHA (CERASUS) TU R K U M I
Bu turkumga 127 tur kiritilgan b o iib , shuning 20 yaqin turi M DH 
mamlakatlarida uchraydi, Markaziy Osiyoda 4 turi tarqalgan.
Oddiy olcha (Cerasus vulgaris L.) balandligi 6-7 metr b o ig a n
kichik daraxt. Barglari 7 sm gacha uzunlikda, chekkalari arrasimon. 
Gullari oq, barg chiqarmasdan gullaydi. M evasi sharsimon shaklda seret, 
to‘q-qizil muhim oziq-ovqat ahamiyatiga ega, sovuqqa chidamli. O lcha 
asosida ko‘pgina madaniy navlar yaratilgan, ular orasida keng tarqalgani 
«shpanka» navidir. Mashhur seleksioner olim I.V.Michurin olchaning 25 
navini yaratgan. Olcha togiarda o ‘rmon melioratsiya maqsadlari uchun 
ko‘plab ekiladi.
Gilos (Cerasus avium Moench) Birinchi kattalikda daraxt-yaxshi 
sharoitlarda 25-30 metrgacha o ‘sadi. Barglari cho‘zinchoq, uzun va keng 
(16x8 sm). aprel oyida gullaydi, iyun-iyul oyida mevalari pishib yetiladi, 
dumaloq, diametri 1 sm. Gilos yovvoyi holda Qrim, Kavkaz, Moldaviya, 
Karpat togiarida tarqalgan. 100 yoshgacha yashaydi. Urug‘dan


k o ‘payadi. Gilosning jud a ko‘p qimmatbaho navlari yaratilgan va ular 
aholi tomonidan ko‘plab o ‘stiriladi.

Download 29,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   ...   240




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish