Microsoft Word dahshat ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

44

xat yozsang ko‘ngli shamollab qolmaydimi!» dedilar, xatimni yirtib tashladilar. Jahlimdan 

tushganimdan keyin bunday tanamga o‘ylab qarasam, bechora o‘rtog‘imdan unchalik 

qattiq gina qilishning hojati yo‘q ekan... «Urush deganda bizning qulog‘imizga 

gumburlagan tovushlar eshitiladiyu, ko‘zimizga qon ko‘rinadi; biron qo‘rqoq miltig‘ini 

tashlab qochdi degan xabarni eshitsak, «xoin» deymiz qo‘yamiz, lekin u xoinni jang 

maydonida yarador bo‘lib yotgan yoki olg‘a intilib, shu paytda sherigining yordamiga 

muhtoj bo‘lgan jangchining ko‘zi bilan ko‘rolmaymiz. 

Xuddi shunga o‘xshagan «qishloq» degan vaqtda o‘rtog‘im urushga ketmasidan burungi 

qishloqni ko‘z oldiga keltiradi; erga xiyonat qilishni «ko‘ngil xushligi» deb, buzuqlikka 

qadam qo‘yish deb biladi, lekin jang maydonida ming bir ajalga chap berib olg‘a 

borayotgan erining yuziga oyoq qo‘yib «ko‘ngil xushligi» qiladigan makiyonni bizning 

ko‘zimiz bilan, yurt qayg‘usida hamma narsani unutgan, azob chekayotgan og‘ir va juda 

og‘ir mehnatda tasalli topayotgan kishilarning ko‘zi bilan ko‘ra olmaydi. Ko‘ra olmaydi!» 

Sobiraxon «ko‘ra olmaydi» degan so‘zni pisanda qilib emas, afsuslanib aytdi. 

— 

Sizga hali Umri to‘g‘risida gapirishdi, — dedi Sobiraxon so‘zida davom etib, - yo‘q, 

uning to‘g‘risida hech kim gapirmadi, gapirgisi kelmadi. O’rni kelmaganda men ham 

gapirmas edim. Men ham bu xotinning nomini yana bir kishi eshitishini xohlamas edim. 

Erim bunaqa xotinlarni bizning ko‘zimiz bilan, hech bo‘lmasa ana u Bahrining ko‘zi bilan 

ko‘ra olganda, menga bu xilda xatlar yozmas edi. 

Asqar otaning kutganiga qarshi Sobiraxon so‘zida davom etmadi, aftidan, u xotin haqida 

endi gapirmoqchi emas edi. U nima to‘g‘ridadir o‘ylar, ixtiyorsiz bo‘lsa kerak, allaqanday 

hazin kuyni burni bilan kuylab borar edi. Asqar ota o‘ng tomonda borayotgan 

Qumrinisoga qaradi. Qumriniso bu qarashga o‘zicha ma’no berib qizarganday bo‘ldi va 

jilmayib: 

— 

Ishi yo‘q it sug‘oradi, otajon, — dedi. 

Uning xijolat tortganday bo‘lishidan Asqar ota Umrining bu xotinga biron yaqinligi bor 

gumon qilib: 

— 

Umri sizning nimangiz bo‘ladi? — deb so‘radi. 

Kumriniso yalt etib Asqar otaga qaradi, bir nima demoqchi bo‘lib ikki-uch og‘iz 

rostlaganidan keyin:  

— 

Mening hech nimam bo‘lmaydi, Risolatdan so‘rang, — dedi. 

Bular gap bilan bo‘lib, xiyla orqada qolib ketishdi. 

Risolat bilan Bahri esa allaqachon yulg‘unzordan o‘tib, yo‘l bo‘yidagi ko‘chma qumtepada 

tevarak-atrofni tomosha qilib, kutib turishar edi. Yulg‘unzordan o‘tilgandan so‘ng 

Sobiraxon ot qo‘yganicha qumtepaga chiqib ketdi. Buning ketidan Asqar ota bilan 

Qumriniso ham chiqdi. Bu yerdan uzoq adir etagida yarqirab turgan daryo ko‘rinar, 

qaerdandir o‘rdaklarning g‘ag‘illashi eshitilar edi. Hamma jim, tevarak-atrofdagi 

manzaraning gashti bilan mast edi. 

Bular qumtepadan tushib, talay yo‘l yurguncha ham jim borishdi. Nihoyat, Asqar ota 

hech kim gapirmagani, o‘zi ham boshqa gap topolmagani uchun: 

— 

Qizim, Risolatxon, Umri sizga nima bo‘ladi? – deb so‘radi. 

Risolat avval Qumrinisoga, keyin Sobiraxonga qara-di, ikkovining ham yuzida tabassum 

ko‘rib: 

—  Menga-ku hech narsa bo‘lmaydi, bir o‘zi ham Sobiraxonga, ham Qumriniso 

opamga kundosh bo‘lmoqchi deb eshitganman, — dedi. 

Askiya ketdi. Bu askiya shundoq ediki, bular go‘yo yo‘lda tushib yotgan bir parcha 

jirkanch lattani cho‘pga ilib, «ma, ro‘molchang» deb bir-biriga otayotir. 

Kula-kula hammaning darmoni qurigach, Risolat kulgi yoshlarini artib dedi: 

---

Dahshat (hikoyalar to’plami). Abdulla Qahhor