2-mavzu: Kasb psixologiyasining tadqiqot metodlari Reja: Kasbiy psixologiya fani tadqiqot metodlarining klassifikasiyasi



Download 213,42 Kb.
Pdf ko'rish
bet15/15
Sana14.06.2022
Hajmi213,42 Kb.
#667548
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
2-mavzu (2)

Eksperimental usullar
(tajriba usullari). Eksperiment metodi-psixologik 
reallik mexanizmi va qonuniyatlarini o`rganish bo`yicha asosiy metod hisoblanadi. 
Uning asosiy mohiyati nazorat qilinadigan va boshqariladigan sharoitlarda yangi 
ilmiy bilimlarni olishga qaratilgan. Eksperimentning asosiy nomutaxassislik 
vazifasi-sabab-natija aloqalarini o`rganish va psixologik jaryonlar va hodisalarni 
tushuntirishdan iborat. Eksperiment o`tkazishda farq va rozilik qoidasini 
qo`llaydilar (J.S.Mill) A, B guruh voqealar guruhi ketidan D voqeasi kelsa, ammo 
B, V ketidan A kelmasa, unda A, a, ning sababidir. Ikkala voqealar guruhidan 
birinchisi eksperimental sifatida ko`rib chiqiladi, ikkinchisi-nazorat guruhi deb 
ko`riladi. Ularni yagona farqlovchi voqea mustaqil o`zgaruvchi deyiladi va u 
jarayonning davomida turli o`zgarishlarga duch kelish mumkin. 


 Eng tarqalgan eksperiment modeli quyidagi jadvalda ko`rsatilgan bo`lib, 
unda tadqiqotchi tahlil natijalarida sub`ektiv baholardan foydalangan holda, ya`ni 
x
2
x
1
dan katta, y
2
esa y
1
katta degan xulosani ta`kidlab qolmasdan balki, hech 
bo`lmaganda umumiy hollarda qay darajada kattaligini aniqlashi kerak bo`ladi. 
Aks holda, eksperiment va nazorat guruhlaridagi o`zgarishlarni tasdiqlashning o`zi 
bo`lmaydi.
Eksperiment modeli 
Guruh 
Guruhning 
eksperimentgacha 
holati
Guruhning 
eksperimentdan 
so`nggi holati
Bo`lib o`tgan 
o`zgarishlar
Eksperimental 
nazorati
Х
1
У
1
Х
2
У
2
Х
1
- Х
2
У

- У
2
Eksperimental tadqiqotni kasbiy tanlov misolida ko`rib chiqamiz. 
Korxonada mutaxassislar murakkab mexanik agregatlarni qabul qilishda ishlab 
turgan muhandislar ko`p deffektlarni o`tkazib yuborganliklari sabab, ishchilar 
orasidan nazoratchilarni tanlash zaruriyati kelib chiqadi. Eksperimentning 
mazmuni shundan iborat-ki nazoratchi uchun muhim bo`lgan qobiliyatlarni tashxis 
qilib beruvchi (diqqqatni jamlay olish, mustaqillik, sensor farqlash darajasi, keng 
fikrlash) test loyihalashtiriladi. Eksperimentni o`tkazishda o`rganilayotgan jarayon 
o`tadigan sharoitlarni keng miqiyosda o`zgartiriladi, o`zgaruvchan omillar ta`sirini 
ajratish, ularning o`zaro aloqasini aniqlash va shu tariqa psixik hodisalarning 
qonuniyatlari va mexanizmlarni o`rgatish mumkin
8

Eksperiment metodining muhim sifati shundaki-o`rganilayotgan jarayoniga 
to`g`ri baho berish, ma`lumotlarning miqdoriy hisobini olish imkonini beradi, bu 
esa tadqiqot natijalariga ishlov berish muhim statistik xulosa chiqarishga imkon 
beradi. Eksperimental usulning 3 turi mavjud: tabiiy, modellashtiruvchi va 
labaratoriya eksperimentlaridir. Tabiiy eksperiment psixik hodisalarni odatiy tabiiy 
sharoitlarda o`rganishni nazarda tutadi (darsda, mehnat topshirig`ini bajarish 
jarayonida va hokazo).
Nazorat savollari: 
1. Kasb psixologiyasining asosiy metodlarini tavsiflang 
2. Test metodlari afzalliklarini va kamchiliklarini izohlang
3. Texnik qobiliyatlar deganda nimalar tushuniladi? 
4. Eksperimental metodlar turlarini izohlang
5. Psixometrik usullarga nimalar kiradi? 
_____________ 

Professional Psychology: Research and Practice Artificial Intelligence in Psychological Practice: Current and Future 
Applications and Implications. David D. Luxton . Online First Publication, November 11, 2013. doi: 10.1037/a0034559, page : 

Download 213,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish