Gulchehra shadmanova, soyibjon mirzayev «zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari»

1.4.Axborotning tasvirlash va identifikatsiyalashdagi roli 
«Vazifasi» nuqtai nazaridan axborotli ob’ektni ikki turga ajratish mumkin: 
tasvirlanadigan va belgilanadigan. 
Tasvirlanadigan axborot
-bu ob’ektning, tezkor ekvivalent sifatida chiquvchi, 
ma’lum bir masalalar ramkasida uni yaratish, tadqiqot qilish v.h. bilan bog‘liq 
bo‘lgan 
asosiy 
faoliyat 
ob’ektidagi, 
oddiy 
analitik 
tasviridir. 
Identifikatsiyalanadigan axborot
- bu belgiladigan masalalarda ob’ektning 

---

16 
«qidiriladigan» ekvivalentidir. 
Analitik tasvirlash - til vositalari yordamida tasvirlangan axborotli obraz 
bo‘lib, uning imkoniyati yechiladigan masalalar sinfi(misol uchun, matematika tili, 
muhandislik grafikasi, kimyoviy birikmalarning tuzilmali formulasi, texnologik 
chizmalar va h.k.)ga mos keladi, u atributlarning tahlili asosida ob’ektning 
xususiyatlarini tasvirlashga imkon beruvchi «harakatdagi» tezkor model 
hisoblanadib,u orqali berilgan ob’ektning holatini baholash va prognoz qilish 
mumkin. Bunday tasvirlash ob’ektning «ajralmas» tarkibiy hayotiy sikli(misol 
uchun qo‘llanishiga tushuncha, chizma yig‘masi, hujjatlashtirish) ko‘rinishida 
mavjud bo‘lishi mumkin va «aloqa uzilgan» axborot – umumlashgan axborotdan 
tashkil topgan xabarlar bo‘lishi mumkin.
Obrazlarni qidirishning analitik tasvirlashdan farqi, ular mustaqil axborot 
ob’ekti sifatida boshidan boshlab asosiy faoliyat sohasida yangi natijani tahlil va 
sintez qilish masalasi uchun yaratiladi. Xuddi shuning uchun ham obrazlarni 
qidirish oddiy morfologiyali sun’iy tabiatidan iborat bo‘lib, qayta ishlash usulini 
soddalashtirishga imkon beradi. Axborotlarni bir joyga to‘plash - bu shunday 
identifikatsiyalanadigan(belgilanadigan) axborotni tuzishdan iborat bo‘lib, natijada 
mos usuldan(aks ettirish) foydalanilganda tasviriy axborotni olish imkonini bersin.