Ривожланишида нуқсони бўлган болалар диагностикаси

ёрдам берилса, улар томонидан бажарилган топшириқпарнинг сифати нормал
болаларникига якинлашади.
Енгил даражадаги акли заиф болаларнинг интеллектуал фаолияти
ориенгирлашнинг секинлашганлиги, инертлик, 
умумлаиггиришларнинг
йўқлиги билан характерланади. Дебил болаларнинг теварак-атроф ҳақндаги
тушунчалари жуда тор ва юзаки булади. Болалар асосий рангларни ва
геометрик шаклларни биладилар, кесма расмларни жойлаштирадилар, ёрдам
берилганда Коос кубикларидан оддий нақшларни туза оладилар. Қисман
ёрдам берилганда конкрет амалий вазият (ҳолатни) тахлил кила оладилар,
воқеабанд расмнинг маъносини тушунадилар, расмларнинг мураккаб
бўлмаган кетма-кетлигини кўрсата оладилар. Дебил болалар содда
ҳикояларни тушуниш имконига эга бўладилар. Бундай болалар учун
бажаришда вазият (ҳолатнинг) маъносини тушуниш лозим бўлган
топшириклар кийинчилик туғдиради. Дебил болалар кенг хажмдаги кўп
тушунчаларга эга эмаслар. Тушунчалари вокеликни акс этгирмайди, кўп
тушунчалари дифференциаллашмаган ва жуда конкрет характерга эга
бўлади. Янги материални ўзлаштиришда ва иш приндипини бошқа .ўхшаш
топшириққа кўчиришда дебил болаларда психик жараёнларнинг инертлиги
ва 
тафаккурининг 
яққоллиги 
ёрқин 
намоён 
бўлади. 
Фикрлаш
операцияларини бажаришда бундай болалар кўпинча асосий бўлмаган ташқи
белгиларга таянадилар. Қийинчилик тугдирган топширикларни бажаришда
ташкилий ёрдам аҳамиятга эга бўлмайди. Ўргатиш ўқитиш характеридаги
ёрдам жуда секинлик билан кабул килинади, ёмон ўзлаиггирилади ва ўхшаш
топшириқни бажаришда деярли фойдаланилмайди. Дебил болаларни узоқроқ
ўқитиш лозим! Бундан ташкари, такрорлашларни кўп ўтказиш керак.