O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi saida kasimxodjayeva

V. Ryabovning “Bosbonlarga yig‘ilar” kantatasi 
(1984)
. V. Ryabovning xori 
kantata janrida xalq so‘zlariga yozilgan. Rus folklor musiqasida ko‘p uchraydigan 
“yig‘ilar” kantataning asosini tashkil etadi. Asarni xalq ijro yo‘lidagi ovoz, ayollar 
xori, fleyta, uch truba va zarbli sozlar ijro etadi. 
Asar faqat tashqi ko‘rinishidagina sahnaviy bo‘lib qolmay, balki musiqiy 
tuzilishi ham teatrlashtirilgan. 
Asar dramaturgiyasi keskin kontrastlikka qurilgan. Bunda vokal ijro bilan sof 
instrumental ijro bir-biriga qarama-qarshi qo‘yiladi. Asarning rivojlanishi jarayonida 
fojeaviylik o‘sib boradi. Bir necha asosiy qahramon tomonidan bayon etilgan 

---

132 
voqe’lik, bir necha vaqt qatlamlarini birlashuvi, bo‘layotgan voqea bilan 
estaliklarning qorishuvi asarning musiqiy tilini benihoya murakkablashtiradi. 
Natijada yorqin sahnaviy obrazlar yuzaga keladi. Voqealar ko‘z o‘ngingizda 
bo‘layotganiga qaramay, vaqt tushunchasi chegarasi kengayib ketadi. 
Savollar: 
1. Meksika fleytasi qaysi asarda qo‘llanilgan? 
2. M. Yermolayevning Ikkinchi kvarteti nima deb ataladi? 
3. V. Gavrilinning “Bonglar” xorlarining janri? 
4. V. Tormisning qaysi xorlarini bilasiz? 
5. V. Ryabovning qaysi xori xalq so‘zlariga yozilgan? 
 
YETMISHINCHI-SAKSONINCHI YILLAR SIMFONIYALARI 
 
Tayanch so‘zlar: 
Simfoniya, liriko-epik monolog, polistilistika, taqqoslash. 
Tarixga qiziqish, o‘tgan davr bilan bugungi kunni taqqoslash 70-80-yillar 
simfoniyalarining asosiy mavzularidan biridir. Kino, teatr, adabiy asarlarda ijodkorlar 
zamondoshlarning psixologik dunyosini tarixiy kesimda ko‘rsatishga harakat 
qilishadi. Bunda tarixiy muhit bir niqob bo‘lib, asosiy fikr “o‘ralgan” holda, 
o‘xshatishlar orqali bayon etiladi. Huddi shunga o‘xshab simfonik ijodda ham 
ayniqsa, uning dasturiy ko‘rinishlarida, tarixiy nomlar, sanalar keltirilsa-da, 
zamonaviylik qalqib turadi.