О‘zbekiston respublikasi oliy ya 0 ‘rta maxsus ta’lim yazirligi

Yusuf Xos Hojib talqiniga ko‘ra...
Kishi ezgulikka shirin jon berar.
Bir ezgu javobi o ‘n bo‘lib borar.
Xizmatiga qarab xazinangni och,
Yupunlar kiyinsin, to ‘yib olsin och.
Yusuf Xos Hojibning pedagogik qarashlarida xalq bilan birga 
bo‘lish, adolat g‘oyasi asosiy o ‘rinda turadi.
Shu sababli ham shoir o ‘g‘liga qilgan nasihatida uni ezgulik 
kasb etishga da’vat etadi.
U deydi:
U lug‘ xalq boshini ushlasang agar,
0 ‘zingga adolat yo‘lini o ‘ngar.
Faqat ezgulik qil, yom ondan yiroq,
So‘ngra kut kelajak, yomonlik yirar.
39

---

Ulug‘ mutafakkir insonlarni sabrli, bardoshli va yaxshilar 
bilan ham kor bo‘lishga chorlaydi, chaqimchilik, hasadgo'ylikni 
qoralaydi.
Sabr qil, sabr — bu jasurlar ishi,
Sabrdan topar yo‘l falakka kishi.
Chaqimchi kishini yaqin tutmagil,
U elga yoyadi butun bilganin.
Mushohada qiling, eslab qoling !
Buni yodda saqlang!
Olim inson bilimsiz, nodon, johil b o ‘lsa, yaramas ishlar 
qilishi, aksincha bilimli, dono, zukko bo‘lsa ezgu ishlarni ro ‘yob- 
ga chiqarishini t a ’riflash bilan kishilarni tinm ay ilm olishga 
undaydi.
Xulosa qilib aytganda, Y usuf Xos H ojibning «Q utadg‘u 
bilig» asari insonni har tom onlam a kam olga yetkazishningga 
doir barcha m asalalarini o'ziga qam ragan yirik axloqiy-tar- 
biyaviy asardir.
40

---

Buni bilib qo‘ying!
Axloqiy
Olim talqinida insonning
kamolga yetishiga zamin
yaratuvchi omillar
Jismoniy
ka
1
............................ ..... 
-
kamolot
I
Aqliy kamolot — bilim va zakovat, o‘quvga ega bo‘lish
Insonni kamolga yetishida 
to‘sqinlik qiladigan yomin illatlar
Ishraiparastlikka
Kayfii safoga
berilish
berilish
Adovat, nizo
>
Xusumat
P Fisqu fasot
Maishiy buzuqlik
| 
Mayparastlik
Kek, gina
Mutakkabbirlik
Xiyonat
Daviat ketidan
Manfaatparastlik
quvish
Xudbinlik
Boshqalarning
haq-huquqini
toptash
Ta’magirlik
Naqorat
Mazkur illatlar ta’sirida davlat rivojiga putur 
yetadi, jamiyat ma’naviy qashshoqlikka 
uchraydi.
Yusuf Xos Hojib «Qutadg'u bilig» asarida insonning kamolotga 
etishishining yoU-yo^iqlari, usullari, chora-tadbirlarini yuksak 
badiiy m ahorat bilan yoritib bergan. Bu asar o £zining ilmiy, 
m a’rifiy, tarbiyaviy ahamiyati bilan beqiyosdir.
41

---