Amir Temur
M a ’rifatli M o v aro u n n ah r ruhi, S am arqand, T o sh k en t,
Buxoro, Xiva, Shahrisabz, Termizning noyob tarixiy yodgor-
liklari, buyuk Ipak yuli, Sharq mutafakkirlari yaratgan bebaho
ta ’limotlar, Amir Temur va Temuriylar davrida gullab-yashnagan
ilm -fan, m e ’m orchilik, tasviriy s a n ’at, naqqoshlik, m usiqa,
riv o jlan g an sav d o -iq tiso d iy m u n o s a b a tla r, b a rp o e tilg a n
m ustahkam qudratli davlat, uning ichki va tashqi siyosati
Yevropadagi Uyg£onish jarayoniga hayotbaxsh ta ’sir etgani tarixiy
haqiqatdir.
Ilm -fan, madaniyat, m e’morchilik va boshqa sohalarda o ‘sha
kezlarda erishilgan ulkan muvaffaqiyatlar o ‘z ulug‘vorligi, nafisligi,
umum-bashariy g ‘oyalarga boyligi, badiiy shakllarining xilma-
xilligi, m a’naviy sofligi va etukligi bilan inson aql-idroki va tafak-
kurini yuksaklikka ko‘tardi, umuminsoniyat qalbiga yetib bordi,
G ‘arbni Sharq bilan yaqinlashtirdi.
Shu jihatlarni ko'zda tutib, tadqiqotchilar bu davrlarni diyori-
mizning oltin asri, ikkinchi Renesans — Sharq Uyg'onish davri
deb nomlaydilar. «Temuriylar davri haqiqatdan ham ilm-fan,
madaniyat va maorifning behad ravnaq topishini ta’minlagan sharq
Uyg'onish davri edi»1.
XIV asrning ikkinchi yarmidan XVI asrning boshlarigacha
bo‘lgan Uyg‘onish davri - madaniy yuksalish birinchi navbatda
Amir Tem ur nomi va faoliyati bilan uzviy bog‘liq bo‘lsa, ikkin-
chidan bu sohada farzandlari, avlodlari ham katta o ‘rin tutganlar.
Amir Tem ur K o‘ragon ibn Amir Tarag'ay 1336 yilning 9
aprelida o ‘sha paytda Kesh (Shahrisabz)ga qarashli X o‘jailg‘or
qishlog'ida tavallud topgan.
1
1. A. Karimov.
Bunyodkorlik yo‘lidan. 4-jild. — Т.: 0 ‘zbekiston, 1996. —
333-bet.
54
Sohibqiron bobomiz jahonda qudratli va gullab-yashnagan
davlat barpo etgan, bepoyon m am lakatni ijtimoiy adolat va
qonunchilik asosida boshqarishni yo‘lga qo'ygan buyuk davlat
arbobi sifatida ham tarixda ulug'lanadigan m o !’tabar zotdir.
Shaxsan uning o ‘zi odob-ahloq, iym on-e’tiqod, m adaniyat,
m a ’rifat, m a ’naviyat, ijtim oiy ad o lat b obida yuksaklikka,
mukamallikka erishgan siymodir. Uning davlati yuksak m a’naviyat
va oliy darajadagi madaniyatga yo‘g‘rilgan saltanat edi.
55
Eslab qoling!
Temur bilim olishni yetti yoshidan boshlagan. 9 yoshidan namoz
o ‘qisgan. 12 yoshida madrasadagi barcha o‘quvchilardan ustun bo‘lgan.
Eslab qoling!
Ta’lim-tarbiya va ilm-fanga buyuk hissa qo‘shgan Amir Temurning
farzandlari, nabiralari, avlodlari: Jahongir Umarshayx Mirzo,
Mironshoh Mirzo, Shohruh Mirzo, Mirzo Ulug‘bek, Zahiriddin
M uhammad Bobur, Sulton Xusayn Bayqaro, Xumoyun Mirzo,
Komron Mirzo, Hindol Mirzo, Gulbadanbegim va boshqalardir.
56
Do'stlaringiz bilan baham: |