Hayot faoliyati

Davolash: 
Barcha bemorlar shifoxonaga yotqizilishi shart. 
Tomir orqali hamda og‘iz bo‘shlig‘i orqali ham ko‘p miqdorda 
suyuqliklar yuboriladi. 
I va II darajadagi suvsizlanish holatida bemorning ahvoli 
unchalik og‘ir bo‘lmaydi va yo‘qotilgan suyuqlik o‘rnini 
to‘ldirish uchun oralit, regidron glyukosolan, peditral deb 
ataladigan suyuqliklar ichiriladi. 
III va IV darajadagi suvsizlanishda esa 36-38 darajagacha 
ilitilgan «Trisol» eritmasi zudlik bilan, minutiga 120 ml gacha 
tezlikda venaga yuboriladi, 1, 5-2 soatda 5-7 litrgacha suyuqlik 
161 
quyiladi. Trisol o‘rniga «Xlosol» «Kvartasol», «Atsesol» va 
«Disol» eritmalarini ham ishlatish mumkin. Antibiotiklardan 
tetrasiklin, levomitsetin, doksasiklin, sifloks tarivid va boshqalar 
qo‘llaniladi. 
O‘lat 
O‘lat (toun) 
– o‘tkir o‘ta xavfli yuqumli kasallik bo‘lib, 
og‘ir zaharlanish, isitma, limfa tugunlar, o‘pka va hazm a’zolari 
shikastlanishi bilan xarakterlanadi. 
Qo‘zg‘atuvchisi: 
yersinia pestis- tuxumsimon shakldagi 
tayoqcha bo‘lib, harakatchan, kapsulaga ega, qobig‘ hosil 
qilmaydi. Oziq-ovqat mahsulotlari, suvda 3 oygacha, past 
haroratda uzoq muddat saqlanishi mumkin. Muzlatganda 
chidamli, qaynatilganda tez nobud bo‘ladi. 
Tarqalishi: 
O‘lat tabiiy o‘choqli kasallik hisoblanadi. 

---

149 
Tabiatda asosiy infeksiya manbayi kemiruvchilar kalamushlar, 
yumronqoziqlar, qishloq xo‘jalik hayvonlari hamda bemor 
odam hisoblanadi. Infeksiyani tarqatuvchisi bo‘lib, burgalarning 
30 dan ortiq turi mavjud. 
Yuqish yo‘llari: 
1. Qon orqali - infeksiya yuqtirgan burgalar chaqishi natijasida. 
2. Muloqot yo‘li - infeksiya yuqtirgan ovlanadigan 
kemiruvchilardan 
terisini ajratib olish, kasal tuyalarni so‘yish va 
nimtalash vaqtida. 
3. Alimentar yo‘l - o‘lat mikroblari bilan zararlangan mahsulotlarni 
iste’mol qilganda (alimentar). 
4. Havo-
tomchi yo‘l - mikrob tushgan chang bilan nafas 
olish va o‘latning o‘pka shakli bilan kasallangan bemorlardan 
yuqadi. 
Davolash: 
Bemorlarni qat’iy alohida qilish. O‘latni 
davolashda tetrasiklin va uning dori vositalari asosiy antibiotik 
hisoblanadi. Yurak-
tomir preparatlari, og‘ir hollarda garmonlar 
va boshqa preparatlar qo‘llaniladi.