Hayot faoliyati

Asoratlari: 
yuz nervlarining, yurak muskullarining hamda 
o‘pka to‘qimasining yallig‘lanishi. 
Davolash: 
Davolashni laboratoriya tekshiruv natijalari 
olinmasidanoq 
boshlash zarur. Botulizmga gumon qilingan 
bemorlar albatta yuqumli kasalliklar shifoxonasiga yotqiziladi. 
Bemorlar shifoxonaga, hatto poliklinikaga murojaat qilganda 
ham zudlik bilan 1osh qoshiq ichimlik sodasini 1 litr qaynatilib 
sovitilgan suvda eritilib me’dasi yuviladi (tayyorlangan suyuqlik 
ichirtirib qayd qildiriladi) va tozalovchi huqna qilinadi(ichaklar 
suyuqlik yuborish orqali tozalanadi
). 
Botulizm 
bilan og‘rigan bemorlar ovqat yutishining buzilishi 
tufayli normal ovqatlanishlari qiyinlashadi. Shuning uchun ular 
zond yordamida ovqatlantiriladi yo
ki organizmga vena ichi yo‘li 
bilan yetarli miqdorda suyuqlik va oziqlantiruvchi moddalar 
kiritiladi. Ich qotishi huqna yordamida bartaraf qilinadi. 
Kasallik oqibati 
jiddiy bo‘lib, hatto hozirgi kunda davolashning 
zamonaviy usullari mavjud bo‘lgan bir vaqtda ham o‘lim 
holatlari 15 
– 30 %gacha uchraydi. Shifoxonada davolanish 1 – 
2 oy davom etadi. 
158 
Oldini olish 
va kasallik o‘chog‘ida o‘tkaziladigan tadbirlar. 
Sabzavotli, baliqli va go‘shtli yarim mahsulotlarni tayyorlash, 
tarqatish va saqlashni sanitar nazorat qilish, hamda mahsulotlarni 
konservalash rejimiga rioya qilish alohida ahamiyatga 
ega. Konservalarni iste’mol qilishdan oldin tekshirish, «shishgan 
» bankalarni esa yo‘q qilish zarur. Aholi orasida mahsulotlarni 
uy sharoitida konservalash qoidalari haqida tushuntirish 
ishlari olib borish, uy sharoitida yopilgan qo‘ziqorinli va 
sabzavotli konservalarni iste’mol qilishdan oldin 30 daqiqa 
davomida 100 °C gacha qizdirish zarur. Xavf tug‘diradigan 
mahsulotlar iste’moldan chetlatiladi. Kasallangan insonlar 10 – 
12 kun davomida tibbiy kuzatuvda bo‘ladilar. 
Vabo 
Vabo o‘tkir yuqumli ichak kasalligi bo‘lib, o‘ta xavfli 
infeksiyalar jumlasiga kiradi. Asosan ich ketish, qusish, tananing 

---

146 
suvsizlanishi, mineral moddalarining kamayishi bilan 
kechadigan yuqumli kasallikdir. Vabo qisqa vaqt ichida tarqalib 
ketish xususiyatiga ega bo‘lganligi uchun «o‘ta xavfli infeksiya» 
deb ataladi.