Hayot faoliyati

Birinchi yordam ko‘rsatuvchilarning majburiyatlari 
Birinchi yordam ko‘rsatuvchilarning majburiyatlari 

---

155 
quyidagilardan iborat: 
• 
O‘zining va guruhining, shuningdek, jabrlanuvchining va 
atrofdagilarning xavfsizligini ta’minlash. 
• 
Jabrlanuvchiga yaqinlashganda xavfdan saqlanish. 
• 
Jabrlanuvchining ahvolini baholash va uning hayotiga 
xavf solayotgan omillarni aniqlash. 
• 
Tez tibbiy yordamni xabardor qilish. 
• 
Tahlil natijalariga assoslangan holda yordam ko‘rsatish. 
• 
Tez tibbiy yordam xodimlariga ko‘maklashish. 
• 
Ma’lumot to‘plash va uni qayd qilishda ishtirok etish. 
• 
Falokat yuz bergan joydagi boshqa ishchilar va xizmatchilar 
o‘rtasida vositachilik qilish. 
• 
Jabrlanuvchini immobilizatsiyalash (taxtakachlash) va 
transportirovka qilishga tayyorlash. 
• 
Imkoniyati boricha jabrlanuvchilar va yordam ko‘rsatuvchilarni 
infeksiyadan himoyalash. 
Birinchi yordam ko‘rsatishda asosiy sanitariya-gigiyena 
qoidalari 
• 
Yordam ko‘rsatishdan oldin va keyin darhol qo‘lingizni sovunlab 
yuving, iloji boricha shoshilinch vaziyatlarda qo‘lqop kiying; 
qo‘lqop kiyishdan oldin va keyin qo‘lingizni yaxshilab 
yuving. 
• 
Iloji boricha inson tanasidagi har qanday suyuqlikdan saqlaning. 
Ommaviy fojialar paytida nihoyatda ziyrak bo‘ling, 
yordam ko‘rsatayotganda qo‘lqop kiying. Shikastlangan joyni 
(yarani) qo‘lingiz bilan bosganda suv o‘tkazmaydigan matodan 
foydalaning. Agar bir marta ishlatiladigan qo‘lqop bo‘lmasa, 
Sizning vazifangiz quyidagilardan iborat: 
• 
Haqiqatan ham shoshilinch yordamga muhtoj holat yuzaga 
kelganini aniqlash 
• 
Ishga kirishishga qaror qilish 
• 
Tez tibbiy yordamni chaqirish 
• 
Tez yordam etib kelgunga qadar birinchi yordam ko’rsatish 
169 
jabrlanuvchining o‘zidan o‘z qo‘li bilan yarani bosib turishni 
so‘rang yoki qo‘lingizga polietilen xaltacha kiying. 
• 
Jabrlanuvchining yonidagi shishadan yoki o‘tkir 
narsalardan shikastlanishdan saqlaning. 
• 
Tig‘li narsalarni ishlatishda, tozalash yoki yo‘qotish 

---

156 
chog‘ida o‘zingizni yaralab qo‘ymaslik maqsadida xavfsizlik 
choralariga rioya qiling. 
• 
Shikastlangan terini tozalash va bog‘lam qo‘yishda toza va 
quruq bog‘lamlardan foydalaning. 
• 
Surunkali teri kasalliklari ochiq yara hosil bo‘lishiga olib 
kelishi mumkin. Bunday kasalligi bor bo‘lganlar ochiq va 
qonayotgan jarohatlari bo‘lgan jabrlanuvchilar bilan to‘g‘ridan 
to‘g‘ri aloqa qilmasliklari lozim. 
• 
Jarohatlangan joyga qarab yo‘talishdan, aksirishdan 
saqlaning. 
• 
Jabrlanuvchilardan ko‘p suyuqlik ajralayotgan bo‘lsa 
plastmassa ko‘zoynak taqqan ma’qul. 
• 
Agar sizga birdan tig‘li narsa kirsa yoki teringiz shilinsa 
yoki ko‘zingizga suyuqlik sachrasa, darhol tibbiy yordamga 
murojaat qiling.