Hayot faoliyati

Hayvon tishlagan jarohatlarga ishlov berish 
Jarohatlarni mahalliy ishlov berish qancha erta o‘tkazilsa, 
shuncha yaxshi samara beradi. 
1. Jarohatlar sovunlab obdon yuviladi. 
2. Jarohat atrofini 70 %li spirt yoki 5 %li yodning spirtli 
eritmasi bilan artiladi. 
3. Jarohatga chok qo‘yishga ruxsat etilmaydi. 
4. Birinchi yordam ko‘rsatilgandan keyin tishlangan kishini 
zudlik bilan quturishga qarshi emlash o‘tkazish uchun 
travmatologiya 
punktiga yuboriladi. 
5. DSENM (Davlat sanitariya epidemiologiya nazorat 
markazi) ga shoshilinch xabarnoma yuboriladi. 
Nazorat savollari 
1. Ichterlama qanday kasallik? 

---

154 
2. Botulizmning qahday belgilari mavjud? 
3. Epidemiologik kasalliklar, deganda qanday kasalliklar 
tushuniladi? 
4. Vabo va o‘lat kasalliklarining qanday belgilari mavjud? 
5. Quturish kasalligi tashuvchilariga nimalar kiradi? 
167 
XVIII MAVZU. FAVQULODDA VAZIYATLAR YUZAGA 
KELGANDA BIRINCHI TIBBIY YORDAM VA O‘Z-O‘ZIGA 
YORDAM KO‘RSATISH 
Birinchi yordam ko‘rsatadigan kishining vazifalari 
Jarohat olgan yo
ki kasallikning to‘satdan xuruj qilishidan 
qiynalayotgan kishiga tez yordam guruhi kabi malakali tibbiy 
yordam yetib kelgunga qadar ko‘mak berishni o‘rgatish sizning 
birinchi yordam ko‘rsatish malakasiga ega bo‘lish borasidagi 
maqsadingiz hisoblanadi. 
Birinchi yordam ko‘rsatuvchi kishi – siz kabi birinchi yordam 
kursini o‘tgan biror kishidir; u nima sodir bo‘lganini aniq 
tasavvur qiladi va jabrlanuvchiga yordam berishga qaror qiladi. 
Asosiy maqsad shuki, baxtsiz hodisa chog‘ida qanday ishlar 
amalga oshirilishi lozimligini barcha kishilar bilib olsalar ayni 
muddao bo‘lar edi. Ha, birinchi yordam ko‘rsatish hammaning 
qo‘lidan kelishi lozim. Birinchi yordam - jarohat olganda yoki 
kasallik to‘satdan xuruj qilganda jabrlanuvchiga ko‘rsatiladigan 
tezkor yordam, u malakaliroq tibbiy yordam olish imkoni 
yaratilgunga qadar ko‘rsatiladi. 
Bunda sizning bevosita ishtirokingiz juda muhim, chunki 
voqea sodir bo‘lgan joyda yordam bera oladigan yagona kishi 
siz bo‘lishingiz mumkin. 
Birinchi yordam ko‘rsatish jabrlanuvchining hayotini saqlab 
qolish masalasida haqiqatdan ham g‘oyat ahamiyatli bo‘lishi 
mumkin. Ko‘pincha o‘z vaqtida ko‘rsatilgan birinchi yordam 
jabrlanuvchining to‘la sog‘ayib ketishi yoki umr bo‘yi nogiron 
bo‘lib qolishini belgilab beradi. 
Qo‘rqmay ishga kirishing - siz har doim o‘z hissangizni 
qo‘shishga qodirsiz, hatto oddiy ko‘makka da’vat etish ham 
sizning yordamingiz bo‘ladi. 
168