Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ularning tasnifi, dori preparatlarining yangi avlodlari, tibbiyot amaliyotida eng ko’p qo’llaniladigan xillari haqida axborot berilgan. Ma’ruzalar matnining

Retseptlarga m i s о I 1 a r. 
Rp.: Sol. Atropini sulfatis 0,1 % - 10 ml 
D. S. 5-8 tomchidan ichishga kuniga 2-3 marta ovqatdan oldin. 
Rp.: Sol. Atropini sulfatis 0,1% - 1 ml 
D.t.d. N. 6 in ampull. S. Ten ostiga 0,5 ml kuniga 2 marta. 
Rp.: Sol. Atropini sulfatis 1% -10 ml 
D. S. Ko‘znnng konyunktival xaltachasiga har soatda 1-2 tomchidan 
qorachiqlar to‘liq kengayguncha. 
Rp.: Tincturae Belladonnae 10 ml. 
D.S. 5-10 tomchidan kuniga 2-3 marta. 
Rp.: Sol Platyphillini hydrotartratis 0,2 % - 1 ml
D.t.d. N. 6 in ampull. S. Teri ostiga 1 ml dan kuniga 2 marta 
Asosan vegetativ gangliylarning N-xolinoretseptorlariga ta’sir etuvchi dorivor 
moddalardir. Gangliylarni blokada qiladigan moddalar vegetativ gangliylar sinapslarida 
qo‘zg‘alishning o‘tishini buzadi. Simpatik va parasimpatik gangliylarning bir vaqtning 
o‘zidagi blokadasi tufayli parasimpatik nerv sistemasi tomonidan organ va to‘qimalarga 
bo‘ladigan ta’sir bartaraf qilinadi (7-rasmga q). 

---

Simpatik gangliylarning N-xolinoretseptorlarini blokada qilish tomir toraytiruvchi 
impulslarning markaziy nerv sistemasidan simpatik nervlar bo‘yicha tomirlarga kelishini 
kamaytiradi. Periferik qon tomirlar (arteriolalar) kengayadi. Natijada arterial bosim 
pasayadi. Parasimpatik gangliylar N-xolinoretseptorlarini blokada qilish bezlar 
sekretsiyasini susaytiradi, yurak ritmini tezlashtiradi, bronxlar, me’da-ichak yo‘llari, 
qovuq silliq mushaklarini bo‘shashtiradi. 
Gangliylarni blokada qiladigan moddalar gipertoniya kasalligida, periferik 
tomirlarning spastik holatlarida (endarteriit), me’da va o‘n ikki barmoq ichakning yara 
kasalligida qo‘llaniladi. 
Gangliylarni blokada qiladigan vositalarni parenteral yuborishda ortostatik kollaps 
(bemor gorizontal holatdan vertikal holatga o‘tganda arterial bosimining keskin tushib 
ketishi) yuz berishi ehtimol. Bu asoratning oldini olish uchun preparatni parenteral 
yuborilgandan keyin bemor kamida 2 soat yotishi kerak. 
Ganglioblokalorlar qo‘zg‘atgan qo‘shimcha hodisalarga umumiy behollik bosh 
aylanishi, tomirning tez-tez, urishi, og‘iz qurishi, qorachiqlarning kengayishi, uzoq 
qo‘llanilganda -qovuq va ichak atoniyasi kiradi.