Beynin I i m I i -js

Göz hareketleriyle ilgili olarak aynı kişiden alman altı kayıt. Kayıtlar üçer dakika
sürmüştür. 1) Serbest inceleme. Her bir kayıt başlamadan önce katılımcıya sırasıyla
şu talimatlar verilmiştir: 2) Ailenin maddi durumunu tahmin etmek; 3) Kişilerin yaş­
larını tahmin etmek; 4) “Beklenmeyen ziyaretçinin gelmesinden hemen önce ailenin
ne yapmakta olduğunu tahmin etmek; 5) Kişilerin üzerindeki giysileri hatırlamak; 6)
“Beklenmeyen ziyaretçinin aileden ne kadar süreyle uzak kalmış olduğunu tahmin
etmek. Yarbus’tan, 1967.
29

---

maddi durum larını, yaşlarını ya da b ek len m ed ik z iy a re tçin in ne
kadar süredir uzakta old u ğu n u tah m in e ç a lışm a k .
Sonuçlar son derece ilginçti. Soru lan so ru y a b ağlı o la r a k , gözler
bütünüyle farklı öriintülerle hareket etm iş, so r u n u n y a n ıtıy la ilgili
en çok bilgiyi alabilecekleri şek ild e taram ışlard ı resm i. T a b lo d a k i-
lerin yaşları sorulduğunda g özler yü zlere y ö n e liy o r , v a rlık d u ru m ­
ları sorulduğunda ise odak n ok tası g iy silerle e şy a la r a ra sın d a dans
ediyordu.
Bunun ne anlam a geldiğini bir d ü şü n elim : B ey in , d ış d ü n yaya
uzanır ve ihtiyacı olan bilgiyi etkin b içim d e ç e k ip çıkarır. B e k le n ­
m edik Z iya retçi ile ilgili her şeyi aynı an d a g ö r m e k z o r u n d a o lm a ­
dığı gibi, her şeyi dep olam ak zoru n d a da değildir; b ilm e k zoru n d a
olduğu tek şey, aradığı bilgiyi bulm ak için n ereye y ö n le n m e si g e­
rektiğidir. G özleriniz dünyayı araştırıp so rg u la rk en , a ra d ığ ı veri­
lere ulaşmak için stratejilerini o p tim ize etm ey e ç a lışa n birer ajan
gibidir. Bunlar “sizin ” gözlerin iz o ld u ğ u h a ld e, m isy o n la r ı h a k k ın ­