Beynin I i m I i -js

muş olduğunuz iç model sizin bir kafede olduğunuz, solunuzda
insanlar, sağınızda bir duvar, masanın üzerinde de birtakım nes­
neler olduğu hakkında genel bir fikre sahiptir. Eşiniz size kaç tane
kesmeşeker kaldığını sorduğunda, dikkatle ilgili sistemleriniz şeker
kâsesinin ayrıntılarını sorgulayarak iç modelinize yeni veriler ka­
zandırır. Şeker kâsesi, aslında orada bulunduğunuz süre boyunca
görüş alanınız kapsamında olsa da, beyninizin ilgisini çekecek her­
hangi bir ayrıntı barındırmıyordu. Resmin daha incelikli noktala­
rını doldurmak için fazladan iş yapması gerekiyordu.
Benzer biçimde, herhangi bir uyaranın belirli bir özelliğini bilir­
ken diğerleriyle ilgili soruları yanıtlayamadığımız çok olur. Diyelim

---

I N C O G N 1 T O
ki sizden şöyle bir şekle bakm anızı ve içeriğini söylem en izi istedim:
llllllllllll. Hana doğru bir yanıt vererek şeklin dikey çizgilerden oluş­
tuğunu 
ş e n
lersiniz. Ancak size çizgilerin sayısın ı sorduğum da kısa
bir süre kalakalırsınız. Orada çizgiler old u ğu n u görsen iz de, sayı­
larını söylem eniz için epeyce bir çaba harcam anız gerekir. Sonuçta,
belirli bir sahnenin bazı yönlerini bilseniz de diğerlerini bilm eyebi­
lirsiniz; neleri gözden kaçırm ış olduğunuzu ise, ancak uygun soru
sorulduğunda fark edersiniz.
D iliniz, ağzınızın içinde nasıl konum lanm ıştır? Bu soru size bir
kez sorulduğunda cevabını verebilirsiniz; am a tah m in en , soru so­
rulmadan önce cevabın farkında bile değildiniz. G enel olarak bey­
nin çoğu şeyi bilm esine gerek yoktur; asıl bildiği şey, verileri topla­
yıp getirmektir. H esaplam alarını b ilm e g erek liliğ i tem elinde yapar.