Beynin I i m I i -js

du. Ancak akılcı düşünceyle pek de ilgisi olm ayan onca davranışın
varlığı da dikkatinden kaçmam ıştı; hıçkırmak, ayakla bilinçsizce
ritim tutm ak, bir espriye aniden gülm ek gibi. Kuramsal çerçevesi­
nin zayıf noktasını oluşturan bu durumdan kurtulmak için bu tür
edimlerin tümünü temel insan davranışlarının dışında kalan farklı
bir kategoriye havale etti; “zira bunlar akıl yürütme ve mantıktan
12

---

K A K A M I N İ Ç İ N İ ) K B İ R İ V A R A M A O H K N D E Ğ İ L İ M
k ö k e n a I m ı y o r ” d u \ Bu ek k a te g o r iy i t a n ı m l a r k e n , a s lın d a “ bi li nç­
d ı ş ı ” f i k r in i n d e ilk t o h u m l a r ı m a t m ı ş o l u y o r d u .
D ört yüz yıl boyunca kim se sulam adı bu tohumu; ta ki ma-
tem a tik çi-filo zo f G ottfried W ilhelm Leibniz (1 6 4 6 -1 7 1 6 ), zihnin
erişilebilir ve erişilem ez kısımların bir karışımı olduğunu öne sü­
rene dek. Leibniz henüz gençken bir sabah oturup üç yüz heksa-
m etrelik Latince bir şiir yazm ış, daha sonra kalkülüsü, ikili sayı
sistem ini bulm uş, birkaç yeni felsefe ekolü geliştirm iş, siyasi ku­
ramlar ve jeolojik varsayım lar ileri sürm üş, bilgi teknolojilerinin
tem elini atm ış, bir kinetik enerji denklem i geliştirm iş, yazılım ve
don an ım d a ayrıştırm a fikrinin ilk tohum larım atm ıştı
.4
Kendisin­
den fışkıran bunca fikirden yola çıkan Leibniz de tıpkı M axw ell,
Blake ve G oethe gibi, içinde belki de daha derin, erişilmez m ağa­
ralar old u ğu n d an kuşkulanm aya başlam ıştı.
Leibniz, farkına varmadığımız bazı algılar olduğunu öne süre­
rek bunları “küçük algılar” (“ petites percerions” ) olarak tanımladı.
H ayvanlarda bilinçdışı algılar söz konusu olabiliyorsa insanlarda