Педагогика олий билимгоҳи «Дефектология» ихтисослиги талабалари учун уқув қўлланма

телевизор 
— твизор, 
меха-
низация 
— м еханеаса, 
келинойи 
— кенаги, 
қўнғироқ 
— қўғироқ, 
милиционер 
— мисоней.
Сўзларда бўғин тузилишининг бузилиши товуш лар ва бў- 
ғинлар ўрнини алмаш тириш , уларни таш лаб кетиш, қўшиб 
талаф ф уз этиш ҳолларида кўпроқ намоён бўлади. Ш унинг учун 
бола турли бўғннли сўзларни қандай талаф ф уз этаётганини 
текшириш зарурдир.
Қуйида шундай сўзлардан мисоллар келтирилади
Фонематик идрокни текшириш. 
Товуш лар талаф ф уз ҳолати 
текшириб бўлингач, бола товушни қандай эшитиб идрок этиши,
трамваи
қанддон
гулбеор
гултожихўроз
телевизор
троллейбус
чшаҳаншоҳ
ўйинчоқлар
экскаватор
дарахтзор
механизация
жадаллаштириш

---

уларни бир-биридан 
ажратиш и текш ирилади. Айниқса бу эр* 
тикулядня ж иҳатидан бир-бирига ўхш аш ва ж аран гли -ж а- 
рангсиз товуш ларга тегишлидир. Бунинг учун турли ф онем алар 
гуруҳидан ф ойдаланилади. М асалан: сирғалувчи ва шовқинли 
(с а
—
ша, tua— ca, за
—
жа, жа
—
за, са
—
за, з а
—
са),
ж аран гли ва 
ж аран гсиз 
(п а—ба, ба
—
па, та—да, д а
—
та
ва б о ш қал ар ), со- 
нор 
(р а
—
ла, л а
—
ра
ва бош қалар).
Текшириш вақтида логопед ўзининг кетидан турли оппози- 
цион бўғинларни қайтариш ни сўрайди. М асалан: