Ш. А. Агзамова, Э. А. Шамансурова, Д. К. Ганиева, С. А. Убайдуллаева

Ўпкани сурункали носпецефик касалликларида тахминий машқлар 
комплекси 
Комплекс 1.
Ўпкани ѐқори бўлагида йирингли жараѐни бор беморлар учун 
машқлар 
Д.Х. стулда ўтириб
1 Нафас олганда ―касалланган‖ томондаги қўл тепага кўтарилади ва танани 
уша тамонга бурилиши билан қўл орқага эгилади, нафас чиқазганда қарама-
қарши тамонга эгилиш, қўл қарама-қарши болдир бўйлаб. Нафас чиқазганда 
аста секин йўталиб қўйиш керак, кўкрак қафасга ўпкани ѐқори бўлагини 
проекциясини вибрацион уқалаши.
2. Нафас олганда қўл кафтини елкага қўйиш, тирсаларни орқага келтириш.
эгилиш; нафас чиқазганда олдинга эгилиш, тирсаклар тиззага тақалади. 
Нафас чиқазганда йўталиб қўйиш.

---

380 
3. Нафас олганда қўлларни ѐнга очиш, нафас чиқазганда кўкрак қафасини 
қўллар билан қучоқлаш. Нафас чиқазганда йўталиб қўйиш.
Комплекс 2.
Ўпкани ўрта бўлагида йирингли жараѐни бор беморлар учун 
машқлар 
Д.Х. ѐнбошлаб ѐтиш 
1 Нафас олганда қўлларниѐқорига кўтариш, нафас чиқазганда тиззани қўл 
билан қоринга кўтариш. Нафас чиқазганда йўталиб қўйиш. 
2. Қўллар белда. Нафас олганда орқага бурилиш, нафас чиқазганда максимал 
тирсакни олдинга чиқариб олдинга эгилиш.
Д.Х.чалқанчасига ѐтиб.
3. умиртқани кўкрак кисми остига ѐстиқча қўйилади, бош орқага эгилган, 
оѐқлар тизза бўғимларда букилган, нафас олганда қўллар ѐн томонларга 
очилади; нафас чиқазганда қўллар билан тиззаларни қучоқлаб олиш.
Нафас чиқазганда йўталиб қўйиш. 
Комплекс 3.
Ўпкани пастки бўлагида йирингли жараѐни бор беморлар учун 
машқлар 
Оѐқлар кўтарилган холда ѐтиш. 
Д.Х. ѐнбошлаб ѐтиш
1 Нафас олганда қўлларни орқага эгиш; нафас чиқазганда қўл билан тиззани 
қоринга кўтариш. Нафас чиқазганда йўталиб қўйиш. 
Д.Х. қоринда ѐтиб
2. Кушеткадан бошни ва танани пастка осилтириб кўйиш, тоз ва оѐқлар 
кушеткада.
Нафас олганда қўллар ѐн томонга очилади, бош кўтарилади, нафас 
чиқазганда, астагина йўталиб, қўлларни ва бошни пастга туширишкерак.
Д.Х. тизза-тирсак холати
3. «перекладина остига чиқиш»
ДГ дан сўнг бемор камида 30 минут дам олиши керак.