“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

ПЕДАГОГИКА
berish va televizion o‘quvlari mazmunini 
aniqlash ham muhim ahamiyatga ega. Yangi 
ax 
borotlar sivilizatsiyasi davrida sanitar­
gi giyenik me’yorlarga tayanish zarurmi? 
Albatta, lekin sanitar-gigiyenik talablardan 
kelib chiq qan holda ta’lim mazmuni qanday 
bo‘lishi kerak? 
Uy vazifalarining hajmini belgilashda ni­
ma larga rioya qilish lozim, degan savollarga 
javob izlanmoqda.
Bugungi kunda uy vazifasi sifatida beri­
layotgan topshiriqlarning hajmi mutlaqo sani­
tar- gigiyenik talablarga javob bermaydi.
Sinfdagi o‘quv materialining mazmunidan 
kelib chiqqan holda o‘qituvchilar hamda 
ota- onalarga o‘quvchilarni uyda o‘qitish 
uchun topshiriqlar tanlashga yo‘naltirilgan 
tavsiyalar ishlab chiqish lozim. O‘qituvchi esa 
o‘quvchining oiladagi bo‘sh vaqti budjetidan 
kelib chiqqan holda uy vazifasining hajmini 
belgilab berishi maqsadga muvofiqdir.
Shuningdek, sinfda ishlangan shunga o‘x-
shash topshiriqni o‘quvchilar qancha vaqtda 
bajarishlariga qarab ham o‘qituvchi o‘z yo‘-
nalishini belgilashi lozim. Sanitar-gigiyenik 
talablardan kelib chiqqan holda, matematika 
bilan musiqaga yoki tarix bilan geografiyaga 
bir xil vaqt ajratish kerakmi? Bu soatlarning 
har birida qaysi o‘quv predmetidan o‘quvchiga 
qanday hajmdagi o‘quv materialini taqdim 
etish mumkin? Differensial ta’lim berishga 
ixtisoslashgan maktablar kerakmi?
O‘quvchilarga o‘z qiziqishlari, qobiliyat 
va iqtidorlaridan kelib chiqqan holda 
ta’lim berish shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim 
jarayonini tashkil etishning muhim shartidir. 
O‘quvchining o‘quv- biluv, jismoniy hamda 
ijtimoiy faolligini ta’minlovchi stimullar, 
vositalar, individual ta’lim olish yo‘llarini 
belgilovchi ta’lim vari antlarining qurilishi, 
shuningdek, o‘quv jara 
yonining keng, 
serqirra ko‘p faoliyatlilikka asos 
langan 
ta’lim maydonini tashkil qilish kerak. Bunda 
o‘quvchilar o‘zlari uchun ma’qul bo‘lgan 
individual faoliyat turini tanlash imkoniyatiga 
ega bo‘ladilar.
Ta’lim jarayonida o‘quvchi u yoki bu 
o‘quv materialini o‘zlashtirishda orqada 
qolayotgan bo‘lsa, unga samarali yordam 
ko‘rsatishning yo‘llarini aniq belgilab olish 
lozim. Bunday sharoitda eng yaxshi tuzatish 
choralarini ham qo‘llash kerak. 
Nazorat va baholashning qulay, maqbul 
variantini vujudga keltirish ham o‘z yechimini 
kutayotgan dolzarb muammolardandir. Ta’lim 
mazmunini modernizatsiyalashni amalga oshi­
rishda o‘qituvchi quyidagi bir qator didaktik 
chora-tadbirlarni amalga oshirish lozim: 
• 
uzluksiz ta’lim tizimining barcha bos-
qichlarida har bir o‘quv predmetini 
o‘qitishda qo‘llaniladigan innovatsion 
usul 
lar va texnologiyalarning sama 
ra­
dorlik darajasini tahlil qilishi va ularning 
o‘quvchilarni intellektual-ma’naviy da-
ra 
ja 
sining o‘sishiga xizmat qilishini 
ta’minlash;
• ta’lim jarayoni subyektlari bu jarayonda 
ta’lim samaradorligiga erishishdan 
man faatdor bo‘lishlari uchun maz-
kur jarayonga modulli o‘qitish tex no­
logiyalarini joriy etish;
• ta’lim jarayoniga shaxsga yo‘naltirilgan 
o‘quv­tarbiya jarayonini tatbiq etish va 
o‘qituvchining kasbiy kompetensiyalarini 
ushbu maqsadni amalga oshirishga qara­
tilgan holda rivojlantirish; 
• 
ta’lim jarayonida o‘quvchi shaxsining 
intellektual­ma’naviy rivojlanish dara ja­
si ning munosib baholanilishiga erishish.
Demak, bugungi kunda mamlakatimizda 
ta’lim mazmunini yangilash, o‘qituvchining 
kasbiy bilim va tayyorgarligini oshirish, 
o‘quvchilarning 
shaxsiy 
tajribalarini 
boyitish, ularni ijtimoiy hayotga tayyorlash 
sohasida keng ko‘lamli izlanishlar amalga 
oshirilmoqda. Bularning barchasi zamonaviy 
maktab ta’li 
mi 
ning umumiy yo‘nalishini 
belgilash, ta’ lim mazmuni, metod va vo­
sitalarini iqti so diyot, taraqqiyot bilan bog‘liq 
holda moder nizatsiyalash, dunyo miqyosida 

---

36
Kasb-hunar ta’limi №4, 2019