A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

texnologiyasi va agregatlardan samarali foydalanish 
 
Pishib etilgan boshoqli donlar qisqa vaqt ichida o‗rib-yig‗ib olinmasa, uning
boshoqlaridagi don o‗z-o‗zidan to‗kiladi, shuningdek, shamol, parranda va 
kemiruvchilarning zararli ta‘siri natijasida don nobudgarchiligi belgilangan 
me‘yorlardan oshib ketadi. 
Bug‗doy pishib etilgandan so‗ng bir hafta ichida o‗rib-yig‗ib olinmasa, uning 
nobudgarchiligi kuniga 1-1,2 foizdan oshib boraveradi. Rosa pishib etilgan g‗allani 
o‗rib-yig‗ib olishda birinchi hafta davomida nobudgarchilik 7-9 foiz bo‗lsa, ikkinchi 
haftada 12-15 foizni tashkil etadi. SHuning uchun g‗alla maydonlari fermerlar va 
agronomlar tomonidan doimiy kuzatuvga olinib, qaysi dalada o‗rim-yig‗im ishlari 
birinchi bo‗lib boshlanishi va so‗ngra kombayn qaysi dalaga o‗tishi oldindan aniq 
belgilanishi kerak. 
SHu bilan birga o‗simlik doni pishgandan so‗ng uning poyalarini qo‗rib qolishi 
natijasida mavjud begona o‗tlarning o‗sish jarayoni tezlashishi natijasida baland 
bo‗lib o‗sishi sababli g‗allani o‗rib olish ishlari birmuncha qiyinlashadi, o‗rish 
jarayonida don isrofgarchiligi oshadi.
Boshoqli don hosilini yig‗ishtirib olishda bir, ikki va uch fazali o‗rib-yanchib
olish usullari qo‗llaniladi.
Bir fazali o„rib-yanchib olish usulida
(60-rasm) g‗allani o‗rish, yanchish, 
donni somonilan ajratish va tashish vositalariga ortish, somonni maydalash va erga 
sochib yoki uyumlab ketish ishlari bitta agregat (g‗alla kombayni) bilan to‗g‗ridan-
to‗g‗ri bajariladi 
 Tayanch iboralar
: boshoqli don hosilini yig‟ishtirib olish 
usullari, agrotexnik talablar, texnologik jarayonlar va mashinalar turi, 
mashinaning ishchi qismlari, innovatsion texnologiyalar.

---

138 
60-rasm. G„allani bir fazali usulda yig„ishtirib olish jarayoni