Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

ишга, 
бизларга-,
сенга, мактабга, доскага) каби.
Сингармонизм (танглай гармонияси) қонуннга кўрз
қуйи кўтарилиш, кенг унли (а) қаттиқ ўэак-негиэларда.
очиқ (о) шаклида талаффуэ этилганидек, юмшоқ ўзак-
негизларда юмшоқ (а) 
тарзида 
айтилади. 
Масалану
бадринг (бэдринг), бақадир (баҳэдир), китап (китэб)
каби.
Булардан ташқари «о» ва «а», «у» ва «ў» унлилари
нинг сўз бўғинларидаги ўрни ҳам адабий тил ва шева-
ларда бир-биридан фарқ қилади. Бундай ҳолат ҳам сўз-
ловчи нутқинннг адабий нормадан чиқиб кетишига олиб
келади. Масалан, адабий тилда: 
балоғат, 
башорат,
анор, қанор, аъзо. Қипчоқ шеваларида: болағат, боша-
рат, онар, қонар, оза каби 
Адабий 
орфоэпик қоэон,
қора, қоровул, ҳолва 
сўэлари 
қорлуқ 
лаҳжасининг
Қарши гуруҳ шеваларида (Қарши, Шаҳрисабэ, Бухоро,
Самарқанд шаҳар шевалари) қазон, қаро, қаравул, ҳал
во тарэида айтилади. Шунингдек, қипчоқ шеваларидаги
ура, урган, Усуп, Усан, иргаш, иярт кабилар адабий тил
нормаснга кўра ўра, урган, Юсуф, Ҳусан, Эргаш, эргаш-
тир шаклида талаффуэ этилади ва ҳокаэо.
Узбек адабий тилида 
халқ 
шеваларидан 
фарқлн
ҳолда ц ва с фонемалари амал қилади: 
сих ва цех,
семир ва цемент каби. Шеваларда бўлмаган ц товуши-
нинг талаффузи ҳам кўп ҳолларда нормани буэишгаса-
баб бўлади. Агар ц товуши с билан алмаштириб талаф-