Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

(чўйхўна —
Бухоро, Самарқанд тил шеваларида, чайхана— қипчоқ
шеваларида, чойхона,— марказий 
шаҳарлардаги 
қор-
луқ шеналарнда ва адабий тил да). Аммо адабнй норма
унлилардан фақат лабланмаган о ни талаффуз этишни
буюради Демак, норма кўпинча 
бир вариантнм тан-
лайди.
Тилнинг нмкоииятлари ва улардап 
норматив воси-
таларни танлаб, ажратиб олнш халқиинг миллий тили
шаклланаётган даврда жуда кескин бўлади. Узбек мил-
лий тилн 20- на 40 йилларда ана 
шундай 
кескпнлик
даврини бошидаи кечирди. Узбекистон 
мустақил бўл-
гач, мана шундан мунозарали жараён ўзбек тили сўз
қўллаш амалиётида ҳозирда ҳам юз бермоқда. Адабий
тилнинг бадиий ва илмий-методик адабиётларда мус-
таҳкамланиб бориши билан боғлиқ ҳолда аста-секин
тил нормаси ҳам қатъий тус ола борди. Ёзма адабиёт
норманинг такомиллашувига ёрдам қилдн Норма эса
миллин тил бирлнгнни таъминлади, 
чунки у диалект-
ларнннг ўзаро 
мупосабатн 
бнлан, тиллараро таъсир
билан боғлиқ ҳолда мавжуд бўлгаи хилма-хил иккила-
нншларни йўқотди.
Норма жамоанинг бир-бирини яхшироқ англаш мақ-
слдида қўллаш орқали шаклланган тилнинг амалдаги
тузилиш хусусиятидир. Худди шу мақсад ягона тил сис-
темасига эришиш учун 
одамларда тил воситаларидан
бирини афзал кўрнш ва бошқаларндан воз кечиш иста-
гинн уйғотади. Бундай ягоналикка жамият талаби ошиб
борган сари тил нормаси мустаҳкамлана боради
Тил нормасининг фонетика, грамматика ва бошқа-
ларда бир варяантни танлаши 
қандайдир 
даражада
www.ziyouz.com kutubxonasi

---