Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

ҳатто радиода, телевидениеда сўзлаган кишилар нутқидэ
учратганимнздек, баъзн бир ёзма нутқларда ҳам куэа-
тамиэ.
Қаратқич-қаралмиш алоқасида хослик маъноси ифо-
даланганда ва баъзи бир ўзгача шароитларда қаратқич
кўрсаткичи ишлатилмайди. Масалан, ўзбек тили, шаҳар
кенгаши, «•Шарқ» ресторани, баҳор фасли; Д арё ёқасида
усган тол барги сарғая бошлади каби. 
Бундан қўлла
нишлар ҳознрги ўзбек тнлида норма саиалади, нутқнй
қийинчилик туғдирмайди. Шуни айтиш керакки, кейип-
ги пайтларда тилнинг бу хусусиятндан сунънй равмшда
фойдаланиш кўзга ташланмоқда:
Ҳар бирнмнз ўз ишимиз фарзандларимиз,
Ғ1ешона тер тўкиб олдик шаклу шамойнл.
(Умида Абдуазимова)
Бунда «ишимнз» сўзига бирикаднган -нинг 
аффик-
сини тушириш услубда ғалнзлик келтириб чнқаришдйн
ташқарн, мазмунни ҳам хиралаштиради. Сўз шакллари-
46
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ипнг богланнши реаллашмай қолган. Албатта, бундай
ҳ м шеър вазни тазниқи остида келиб чиҳқан.
Турли сабабларга кўра келишик 
шаклларини ал-
маштнриб ншлатиш деярли ҳамма 
ҳолларда ҳозирги
замон узбек тили 
нормаларини 
бузиш 
ҳисобланади.
Келншнк қўшимчаларини биз сўэларнинг луғавий маъ-
ноларн талабига кўра ишлатамиз. 
Сўэнинг 
луғавий
маъноси талаб қилмаган ҳолда зўрма-зўраки қўллан-
ган келншнк шакли адабий пормадан ташқари ҳисоб
ланади
Бирларнн беэътнқод,
Бирларнн риё кўрдим.
(Т. Сулаймон)
Бнр қарашда бу бантда ҳамма парса ўз жойидадек