Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

Бунда: «Меҳнаткашлар товушя» 
газетаси 
бўлнши
ўэ-ўзидан равшан, чункн «Адабнй порма кўпчилнк то-
мондан онглн ўзлаштнрилган, 
англанган 
ҳамда тан
олинган бўлади»1.
Кейинги мисолда ҳам «гомон» сўзига қўшилиши за-
рур бўлган учинчи шахс эгалик 
аффнксн сунънй ра-
вишда туширилгандир.
Узбек адабин тилида эгалнк олган сўз шакли қарат-
қичсиз қўллана беради. Бу нутқий алоқага эарар ет-
каэмайдп. Қаратқичнинг борлиги баъэаи шундоққина
сезилиб турса, баъзан эса 
сеэилмайди. 
Уни 
тиклаш
ҳаТто нутқда ғализлнк келтирнб 
чнқаради. 
Масалан,
«Кийинаётган жойида эса фикридан 
қаитди» (А. Шо-
мирзаев). Бунда эгалик олган сўзлардан бнрига (жойи-
да) қаратқич қўшиш мумкин 
эмас, 
нккинчисига эса
«ўзннинг» шаклини бнриктириш фикрга зарар етказ-
майди. Бу мисолнн қиёсланг: «Исронлга келишнмгаям,
бошнмга бунақанги ғам-ташвншни сотнб олишимгаям,
ҳеч ким эмас, фақат ўэим айбдорман» (А. Шомирэаев).
Эгалик олган сўз тўдадан ажратнлса, 
қаратувчига
-нинг эмас -дан қўшимчаси 
бирпкадп. -дан ўрннда
-нинг ишлагиш нормадан ташқари бўлганлигн сабабли
1 .9. 
Бегматов, А Бобоева, М АсомиМиноаа.
Адабий норма 
на нутқ маданнятн Тошкент, 1983, 27 Сет.
4—83
41*
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

тил структурасини бузади. 
Масалан, «Отаевнинг ҳик-
матли гапларидан бирини 
эслаганиданми, 
ҳар қалай