Manuel de français Ikkinchi chet tili

 
Grammatik forma (so’z formasi) 
So’zning ma’lum bir grammatik ma’no ifodalovchi shakli (ko’rinishi) so’zning 
grammatik formasi deyiladi. Masalan, les livres – kitoblar so’zida konkret bir 
predmet (leksik) ma’nosidan tashqari, shu predmetning ko’pligi ham ifodalanadi. 
Ko’plik ma’nosi leksik ma’nosiga qo’shiluvchi grammatik ma’no bo’lib, - lar – s 
affiksli forma orqali ifodalanadi, shunga ko’ra, kitob (le livre) so’zining ko’plik 

---

~ 12 ~ 
formasi hisoblanuvchi kitoblar (les livres) so’zi grammatik ko’plik ma’nosini 
anglatadi.
Grammatik kategoriya 
Bir-biriga qiyosan olinadigan ikki undan ortiq grammatik ma’no bilan shu 
ma’noni ifodalovchi forma birgalikda grammatik kategoriyani hosil qiladi. Masalan, 
otlarda birlik bilan ko’plik ma’nosi va shu ma’noni ifodalovchi forma son 
kategoriyasini tashkil etadi, fe’lning zamon, shaxs-son kategoriyalari ham hosil 
bo’ladi.
So’z
turkumlari 
Tildagi barcha so’zlar o’ziga xos belgi xususiyatlariga ko’ra ma’lum 
guruhlarga ajratiladi. So’zlarning bunday guruhlari so’z turkumlari deyiladi. Fransuz 
tilida quyidagi so’z turkumlari bor: 
1). Ot – le nom yoki le substantif; 
2). Sifat – l`adjectif; 
3). Son – le nom de nombre; 
4). Olmosh – le pronom; 
5). Fe’l – le verbe; 
6). Ravish – l`adverbe; 
7). Predlog – la préposition; 
8). Bog’lovchi – la conjonction; 
9). Undov – l`interjection. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

~ 13 ~ 
Fonetikaga kirish kursi 
Fransuz tili tovushlari to’g’risida umumiy tushunchalar 
Fransuz tili tovushlarini talaffuz etishda o’ziga xos xususiyatlari bor. O’zbek 
tilida jarangli undoshlar so’z oxirida jarangsizlanishi mumkin. Masalan: maktab-
maktap, kitob-kitop. Fransuz tilida esa so’z oxiridagi jarangli undoshlar aniq talaffuz 
qilinadi. Masalan: page, camarade so’zlaridagi 

j

, 

d

tovushlarini aniq talaffuz qilish 
lozim.
Fransuz tilida 26 ta harf, 36 ta tovush bor. Bu tovushlarning 16 tasi unli, 20 tasi 
undosh. 16 ta unli tovushning 4 tasi burun tovushi, 20 ta undosh tovushning 3 tasi 
yarim unlilarni tashkil etadi. 
Fransuz tilida ayrim harflarning turli holatda turlicha tovushni ifoda etishi, ikki, 
uch harf birikib yangi tovushlar hosil qilishi va diakritik belgilar ta’sirida yangi 
tovushlar hosil bo’lishiga ko’ra harflarga nisbatan tovushlar soni ko’p. 
Fransuz tilida nutqni to’g’ri tushunish uchun tovushlarni va so’zlarni to’g’ri 
talaffuz qilishni o’rganish lozim. 
Tovushlarni to’g’ri talaffuz qilish maqsadida shartli fonetik belgilardan 
foydalaniladi. Bu fonetik belgilar, fonetik transkripsiya deyiladi. Masalan: ou, ch, gn 
harf birikmalari transkripsiyada 

u

,

S

,

η

belgilari bilan, u, s harflari esa , 

ÿ

, 

s

belgilari bilan ifodalanadi.