Менга берилган материални ўзбек тилига таржимон қилганимда рус сўзларининг айримларини қуйидаги таржима қилиб ишлатганман

 k – 
кадр формати
 – 4/3
 z – 
кадрдаги сатрлар сони
 – 625 
 n – 
бир секунддаги кадрлар сони
 – 25 
Амалиётда, электрон нурнинг ўлчами чекли эканлиги, ҳамда 
тасвирнинг сатрли тузилиши ҳисобига вертикал тинилигининг 
камайишини инобатга олиб, тасвир сифатига сезиларсиз таъсир 
эвазига, юқори частота чегарасини пасайтириш мумкин. 
(1.1) формулага 0,89 – 0,9 коэффициентини киритиш йўли 
билан Ғ
юқори
ни 6 МГц гача пасайтириш мумкин. 

---

20 
Телевизион сигналнинг паст частотаси таркибида ўзгармас 
ташкил этувчи ёки ёруғлик ташкил этувчининг 
0–7 Гц
частотали 
ва 
50 Гц
частотали ярим кадр ёйиш частотаси мавжудлигидир. 
Телевизион сигнал спектрининг яна бир хусусияти унинг 
чизиқли дискрет тузилишидир. У гармоник сатр (қатор) 
частотасидан иборат бўлиб, унинг атрофида нисбатан тор ён 
полосалар гуруҳланадилар (1.8-расм) ва улар кадр ёйиши ҳамда 
тасвир деталларининг ҳаракатланиши сабабида пайдо бўладилар. 
1.8-расм. Телевизион сигнал спектрининг намунавий 
тузилиши (а) ва унинг график кўриниши (б) 
Натижада тасвир ҳақидаги маълумотни ташувчи дискрет 
энергия 
ташувчи 
зоналар 
шаклланадилар.Бунда 
сатр 
гармоникасининг 
сон 
қиймати 
ошиши 
билан 
энергия 
зоналаридаги 
қийматлар 
камаяди 
ва 
бундан 
рақамли 
телевидениеда фойдаланилади.
1.3. Рангли телевидение сигналлари 
Рангли телевидение эшиттириш тизимларига қуйидаги 
талаблар қўйилади: 
1.
Оқ – қора телевидение билан тўлиқ мослашиш, яъни оқ – 
қора телевизорда рангли кўрсатувларни оқ – қора кўринишида 

---

21 
қабул қилиш имконияти бўлишлигини амалга ошириш. Бу ҳолат 
оқ-қора ва рангли қабул қилгичларни бир вақтда ишлашини 
таъминланади. Шу сабабли рангли телевидениени яратишда оқ – 
қора телевидениенинг параметрлари билан мос келишини 
таъминлаш керак. Энг асосий параметрлар – сатр ва кадр 
ёйишларнинг 
частоталари, 
частота 
полосаси 
(кенглиги) 
сақланиши лозим; 
2.
Асосийси рангли тасвирни ҳақиқий (оригинал) тасвирга 
юқори сифат билан мос келишини баҳолашдир. Бу дегани, 
тасвирнинг ҳар бир элементи ранги оригинал элемент рангидан 
фарқ қилмаслиги ҳамда оригинал ва тасвир элементлари 
ёруғликлари нисбати ўзгармас бўлиши керак; 
3.
Рангли телевизион қабул қилгичларнинг нисбатан 
соддалиги, нисбатан арзонлиги ва ишончлилиги таъминланиши 
лозим; 
4.
Истиқболда 
рангли 
телевизион 
тизимларнинг 
ривожланишини ҳисобга олиш, яъни сифатни оширишда 
тасвирни ўзгартиришлар, ишлов бериш ва узатиш жараёнларини 
такомиллаштирадиган ва томошабиннинг телевизор экранига 
қўшимча маълумотлар бера оладиган тизимини яратишдир; 
5.
Бошқа давлатлар билан ахборот дастурларини алмашишни 
таъминлайдиган мослашган стандартни яратиш. 
Мослаштиришни амалга ошириш учун рангсиз телевизор 
экранида оқ-қора тасвирни берувчи ёруғлик сигналини ёки 
ёруғликни таъминловчи сигнални узатиш кифоя. Бошқача қилиб 
айтганда ёруғлик сигналини маълум нисбатдаги ранг сигналлари 
йиғиндисидан иборат бўлишини таъминлаш керак ва у кўзнинг 
рангларни сезувчанлик спектрига мослигини ҳисобга олиши 
керак. 
Амалга оширилган ҳисоб – китоблар шуни кўрсатдики, 
ёруғлик сигналининг- асосий ранглари (R, G, B) нисбати 
қуйидагича ифодаланади: