Microsoft Word Олий матем 2-cem. Ma'Ruza маътинлари docx


Sirt integrallari va ularni hisoblashga doir mashqlar.Skalyar



Download 2,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet101/103
Sana16.04.2022
Hajmi2,06 Mb.
#557470
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   103
Bog'liq
Integrallar

Sirt integrallari va ularni hisoblashga doir mashqlar.Skalyar 
va vektor maydonlar. Yo’nalish bo’yicha 
hosila.Gradient.Yuksaklik chiziqlari va sirtlar Orientirlangan 
va orientirlanmagan sirtlar. Vektor chiziqlar. 
§ 13.6. Grin formulasi. Sirt bo’yicha olingan integrallar. Ostrogradskiy va Stoks formulalari 
1
.
Egri chiziqli integralning mexanik ma’nosi 






AB
Rdz
Qdy
Pdx
ko’rinishidagi integral, birlik 
massaning 


R
Q
P
F
;
;
kuch hosil qilgan maydonda

AB
yoy bo’ylab harakat qilishidagi ishini aniqlaydi. 
2
.
To’liq differensial bo’lgan hol. Agar biror (
V
) sohada 
du
Rdz
Qdy
Pdx



bo’lsa, u holda 


A
B
AB
u
u
Rdz
Qdy
Pdx






bo’ladi, ya’ni u 


z
y
x
u
,
,
funksiyaning 
B
va 
A
nuqtalardagi 
qiymatlarining ayirmasiga teng bo’lib, (
V
) sohada olingan integrallash yo’li 
AB
ga bog’liq emas.

















)
(
)
(
C
S
dxdy
y
P
x
Q
Qdy
Pdx
Qdy
Pdx

funksiyadan (C) yopiq kontur bo’yicha (soat strelkasiga qarshi yo’nalishda) olingan egri chiziqli 
integralni shu kontur bilan almashtiradi. 
3
.
Grin formulasi

















)
(
)
(
C
S
dxdy
y
P
x
Q
Qdy
Pdx
Qdy
Pdx

funksiyadan (C) yopiq kontur bo’yicha (soat strelkasiga qarshi yo’nalishda) olingan egri chiziqli 
integralni shu kontur bilan chegaralangan (S) soha bo’yicha olingan ikki o’lchovli integralga almashtiradi. 
4
.
(C) kontur bilan chegaralangan yuz: 


 



C
ydx
xdy
S
2
1

5
.
Ostrogratskiy formulasi quyidagicha yoziladi:


 
 



















S
V
dxdydz
z
R
y
Q
x
P
ds
R
Q
P



cos
cos
cos



bunda 


,
va 

- yopiq 
S
sirt tashqi normalining burchaklaridan, 
V
esa shu sirt bilan chegaralangan 
hajmdan iboratdir. Birinchi integralni 
 




















z
S
z
F
y
x
z
F
R
y
F
Q
x
F
P
ko’rinishda yozish mumkin, 
bunda 


0
,
,

z
y
x
F
- sirtning tenglamasi, 
S
z
esa 
S
ning 
0

z
tekislikdagi proyeksiyasidir. 
6
.
Stoks formulasi quyidagicha yoziladi: 


 
 
ds
R
Q
P
dz
dy
dx
Rdz
Qdy
Pdx
S
C











cos
cos
cos
bunda 

va 
S


sirtga o’tkazilgan normal burchaklaridan iborat bo’lib, u sirtning shunday tomoniga 
yo’naltirilganki, undan 
C
konturni aylanish soat strelkasining yurishiga qarshi ko’rinadi. 
“C” guruh 
13.99. 
A
(2; 2) va 
B
(2; 0) nuqtalar berilgan. 1) 
OA
to’g’ri chiziq ; 2) 
2
2
x
y

parabolaning 

OA
yoyi ; 3) 
OBA
siniq chiziq bo’yicha 


 


C
dx
y
x
hisoblansin. 
13.100. 
A
(4; 2) va 
B
(2; 0) nuqtalar berilgan. 1) 
OA
to’g’ri chiziq ; 2) 
OBA
siniq chiziq bo’yicha 




 



C
xdy
dx
y
x
hisoblansin. 
13.101.13.100- masala 


 


C
xdy
ydx
integral uchun yechilsin. Nima uchun bu yerda integralning qiymati 
integrallash yo’liga bog’liq emas? 
13.102. 
A
(
a
; 0; 0), 
B
(
a

a
; 0) va 
C
(
a

a

a
) nuqtalar berilgan. 
OC
to’g’ri chiziq va 
OABC
siniq chiziq bo’yicha 





xdz
zdy
ydx
integral hisoblansin. 
13.103. Koordinatalari 
x
Q
y
x
P



,
bo’lganda 


Q
P
F
,
kuch maydon hosil qiladi. Tomonlari 
a
x


va 
a
y


dan iborat kvadratning har bir uchida 
F
kuch yasalsin va birlik massa kvadratning 
konturi bo’yicha harakat qilgandagi ish hisoblansin. 
13.104. 


Q
P
F
,
kuch maydon hosil qiladi, bunday 
t
a
y
t
a
x
x
Q
y
x
P
sin
,
cos
,
2
,





aylananing har bir choragi boshida 
F
kuch yasalsin va o’sha aylana bo’yicha birlik massa harakat qilgandagi 
ish hisoblansin. Shu masala 
x
Q
y
x
P



,
hol uchun ham yechilsin. Nima uchun bu yerda ish nolga 
teng? 
13.105. 
 
a
y
F
;
kuch maydon hosil qiladi. 
m
massa 
t
b
y
t
a
x
sin
,
cos


ellipsning birinchi choragi va 
koordinata yarim o’qlaridan iborat kontur bo’yicha harakat qilganidagi ish hisoblansin. 
Quyidagi egri chiziqli integrallarni hisoblang. 
13.106. 


L
y
x
ds
, bu yerda L: 
2
2
1


x
y
to’g’ri chiziqning nuqtalari 
A
(0; -2) va 
B
(4; 0) orasidagi kesma.
13.107. 

L
xyds
, bu yerda L: uchlari 
A
(0; 0), 
B
(4; 0), 
C
(4; 2) va 
D
(0; 2) bo’lgan to’rtburchak.
13.108. 

L
yds
, bu yerda L: 
px
y
2
2

parabolaning 
py
x
2
2

parabola bilan kesilgan yoyi. 
13.109. 




L
n
ds
y
x
2
2
, bu yerda L: 
t
a
y
t
a
x
sin
,
cos


aylana.
13.110. 

L
xyds
, bu yerda L: 
1
2
2
2
2


b
y
a
x
ellipsning choragi.
13.111. 


 



S
ds
z
y
x



cos
cos
cos
integral, 
a
z
y
x



tekislikning birinchi oktantada yotgan 
qismining ustki sirti bo’yicha hisoblansin. 


13.112. 
 






 



S
ds
k
n
z
j
n
y
i
n
x
,
cos
,
cos
,
cos
2
2
2
integral 
2
2
2
2
a
az
y
x



paraboloidning 
ikkinchi oktantada yotgan qismining ustki sirti bo’yicha hisoblansin (bunda 
0
,
0
,
0



z
y
x
). 
13.113. 
2
2
2
2
a
z
y
x



sharning sirti bo’yicha olingan 
 






 



S
ds
k
n
z
j
n
y
i
n
x
,
cos
,
cos
,
cos
integral uchun Ostrogradskiy formulasi yozilsin va tekshirilsin. 
13.114. 
0
,
0
,
0
,
2
2
2
2






z
y
x
a
az
y
x
sirtlar bilan chegralangan jismning birinchi 
oktantada yotgan qismining sirti bo’yicha olingan 
 
 
 


 



S
ds
k
n
r
j
n
y
i
n
x
,
cos
,
cos
,
cos
2
2
2
integral 
uchun Ostrogradskiy formulasi yozilsin va tekshirilsin. 
13.115. Ostrogradskiy formulasida 
z
R
y
Q
x
P



,
,
deb olib, hajm uchun ushbu 


 




S
ds
z
y
x
V



cos
cos
cos
3
1
formula hosil qilinsin. Bu formulaga asosan 
1
2
2
2
2
2
2



c
z
b
y
a
x
ellipsoidning hajmi hisoblansin. 
JAVOBLAR 
13.1. 
ABCD integrallash sohasi 12.1-rasm
2

x
va 
2


x
to’g’ri chiziqlar shuningdek, giperbolaning 
2
1
x
y


va 
2
1
x
y



shoxlari bilan chegaralangan. U holda 


 










2
2
1
1
2
2
,
,
x
x
S
dy
y
x
f
dx
dxdy
y
x
f

13.7 – shakl
13.2. 
4
1
13.3. 
1
2
3



e
e
e
13.4. -2 13.5.
D sohaning Oy o’qdagi aksi 
 
3
;
0
kesmadan iborat. D 
sohaning chap chegarasi 
0

x
to’g’ri chiziq, o’ng chegarasi esa 
2
x
y

yoki 
y
x

paraboladan iborat 
D sohani 2D deb qarasak, u holda 
3
2
3
3
2
3
2
2
3
3
0
2
3
3
0
2
1
3
0
0
3
0
0
3
0












y
dy
y
dy
y
dy
x
dx
dy
S
y
y
yoki 
3
4

S
kv.birlik 
13.6
. Berilgan sohaning Ox o’qdagi aksi 
 
2
;
1
kesmada joylashgan. D soha pastdan 
0

y
to’g’ri chiziq 
yuqoridan 
x
e
y

egri chiziqlar bilan chegaralangan 
kv.birlik
2
2
1
2
1
0
2
1
0
2
1
e
e
e
dx
e
dx
y
dy
dx
dxdy
S
x
x
e
e
D
x
x













Download 2,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish