V. V. Mayskiy

Rasm1.
 Dori moddalarining bioerishuvchanligi 
 
 

---

63 
Manbaa:
@pharma_baza
Parenteral yuborish usullari 
- oshqozon-ichak traktini chetlab oʻtib, moddalarni kiritish. 
Koʻp qoʻllaniladigan parenteral yuborish usullari - tomir ichiga, teri ostiga, mushak orasiga. 
Vena ichiga yuborilganda preparat darhol qon oqimiga kiradi; moddaning ta‘siri tez vujudga 
keladi, odatda 1-2 daqiqa ichida. Qonda dori moddalarining yuqori miqdordagi
konsentratsiyasini yaratmaslik uchun , vena ichiga yuborishdan oldin koʻpgina dorilar 10-20 
ml izotonik (0,9%) natriy xlorid eritmasida yoki glyukozaning izotonik (5%) eritmasida 
eritiladi
(suyultiriladi)
va asta-sekin yuboriladi. Koʻpincha, dorivor moddalar 250-500 ml 
izotonik eritmasida tomirga tomchilatib yuboriladi, ba‘zida - bir necha soat davomida. 
Yogʻli eritmalar va suspenziyalar: tomirlar emboliyasi 
(tiqilib qolishi)
xavfi tufayli vena 
ichiga yuborilmaydi. Ammo ba‘zida gipertonik eritmalar 
(masalan, 10-20 ml 40% glyukoza 
eritmasi)
oz miqdori tomir ichiga yuboriladi, va ular tezda qonda eriydilar. 
Mushak orasiga yuborilganda moddalar passiv diffuziya va filtrlash orqali (qon 
endoteliyasidagi hujayralararo boʻshliqlar orqali) soʻrilishi mumkin. Shunday qilib, ikkala: 
lipofil qutbsiz va gidrofil qutbli birikmalarni mushak orasiga yuborish mumkin . Gipertonik 
eritmalar va kuchli tasirga ega kuyduruvchi moddalar mushak orasiga yuborish mumkin 
emas . Shu bilan birga, mushak orasiga yogʻli eritmalari va suspenziyalar 
(suspenziyalar)
qilinadi. Mushakka suspenziya yuborilganda , u moddaning mushakda deposi hosil boʻladi 
va undan dori modallar qonga uzoq vaqt soʻriladi. 
Dori moddalari teri ostiga 
(teri osti yogʻ toʻqimalariga)
yuborilganda, moddalar mushak 
orasiga yuborilgani kabi xuddi shu tarzda soʻriladi , ammo sekinroq, chunki teri osti 
toʻqimasini qon bilan ta‘minlashi skelet mushaklarini qon bilan ta‘minlashdan kamroq.
Yogʻli eritmalari va suspenziyalar ba‘zida teri ostiga yuboriladi. Shu bilan birga, 
mushaklarga kiritilish bilan solishtirganda,yogʻ eritmalari va suspenziyalar sekinroq soʻriladi 
va infiltratlar hosil qilishi mumkin. Dori modallarinig boshqa yuborish usullaridan klinik 
amaliyotda nafas olish yoʻllari orqali
(ingalatsion)(gazsimon moddalar, uchuvchan suyuqlik 
bugʻlari, aerozollar )
, moddalarni miya pardalari ostiga yuborish, arteriya ichi in'ektsiyasi 
va boshqa turlari mavjud
(20dan ortiq turi mavjud.)
.