V. V. Mayskiy

Yengillashgan diffuziya
– dori moddalarning membrana orqali maxsus transport sistemalari 
yordamida konsentrasiya gradienti boʻyicha energiya sarfisiz tashilishi. 
Pinotsitoz
–hujayra membranasining botib kirishi natijasida tashqi muhitdan hujayra ichiga
moddalarning vakuolaga oʻralib kirishi va moddalarning membrana orqali boshqa tomondan 
chiqarilishi.
1. Soʻrilish(absorbsiya)
Koʻpgina qoʻllanilish usullarida dori moddalar, qonga tushmasdan oldin, ularning soʻrilish 
jarayoni amalga oshiriladi.
Dori moddalarining enteral 
(ovqat hazm qilish trakti orqali)
va parenteral 
(ovqat hazm 
traktini chetlab oʻtib)
yuborish usullari mavjud. 
Enteral qabul qilish yoʻllari
– moddalarning til ostiga, ogʻiz orqali, rectal, transbukkal 
qoʻllanilishi. Ushbu yoʻllar bilan moddalar asosan passiv diffuziya orqali soʻriladi. Shuning 
uchun lipofil qutbsiz moddalar yaxshi va gidrofil qutbli birikmalar yomon soʻriladi. 
Til ostiga moddalar kiritilganda 
(sublingual)
- soʻrilish tez sodir boʻladi va moddalar jigarni 
chetlab oʻtib, qonga oʻtadi. Biroq, soʻrilish yuzasi kichik va shu usul bilan faqat kichik 
dozalarda buyurilgan juda faol moddalar kiritila olinadi. Masalan, sublingual: tarkibida 
0.0005 g nitrogliserinni oʻz ichiga olgan nitrogliserin tabletkalari qoʻllaniladi; soʻrilish 1-2 
daqiqada sodir boʻladi. 
Ogʻiz orqali 
(per os)
- dori-darmonlarni 
(tabletkalar, draje, mikstura va boshqalar)
yutish 
buyuriladi; moddalarning soʻrilishi asosan ingichka ichakda sodir boʻladi. 
Ingichka ichakdan, portal tomir tizimi orqali moddalar jigarga, keyin esa-umumiy qon 
oqimiga tushadi. Jigarda koʻplab moddalar oʻzgarishlarga uchraydi 
(biotransformatsiya)
; 
ba‘zi moddalar jigardan safro bilan ajralib chiqadi. Shu munosabat bilan,yuborilgan 
modallarining faqat bir qismi qonga oʻtadi; qolganlari jigardan birinchi oʻtish paytida 
eliminatsiyaga uchraydi. 
Dori moddalar ichakda toʻliq soʻrilmasligi, ichak devorida metabolizmga uchrashi mumkin. 
Shuning uchun koʻpincha "