К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

3.10-расм. Меҳнат бозорининг неоклассик модели 
Иқтисодий назариянинг неоклассик йўналиши тарафдорлари ўз 
ўтмишдошлари каби меҳнат бозорини тартибга солиш механизми 
мавжудлигини рад қиладилар. Лекин улар ишсизликни тартибга солиш, 
баъзан эса талаб ва таклиф нисбатини тартибга солиш мумкин, деб 
ҳисоблайдилар. Уларнинг фикрига кўра, иш ҳақи меҳнат бозорини тартибга 
солишнинг асосий воситаси ҳисобланади. Меҳнат бозорини тартибга 
солишда неоклассиклар тавсиялари, хусусан, иш ҳақи ставкаси ва иш 
вақтини бир неча ходимлар ўртасида бўлиш, қисқартирилган иш кунидан 
фойдаланиш каби тавсиялари, айниқса, кўп қўлланади. Чунки мазкур чора-
Меҳнат бозорининг неоклассик модели
Иқтисодий назария: 
барча бозорлар каби меҳнат 
бозори ҳам нарх-наво мувозанати асосида амал қилади 
ва бозорни мувофиқлаштирувчи - иш кучи баҳосидир. 
-меҳнат баҳоси ёки иш ҳақи 
ёрдамида иш кучига талаб ва 
таклиф тартибга солинади 
ҳамда улар мувозанати сақлаб 
турилади; 
-иш кучи баҳоси бозор 
эҳтиёжига эгилувчан, у талаб 
ва таклифга қараб ортади ёки 
пасаяди; 
-ишсизликнинг ихтиёрий 
эканлиги тўғрисидаги қоида 
илгари сурилади; 
-иш ўрнини “қидириш” бозор 
беқарорлиги ҳодисаси эканлиги 
тўғрисидаги ғоя илгари 
сурилади; 
-бозорда мувозанат сақланиб 
турганида ишсизлик бўлиши 
мумкин эмас; 
-ишсизликнинг сабаби 
ходимларнинг кам иш ҳақига 
ишлашдан воз кечишидир; 
-касаба уюшмалари таъсири, давлат томонидан энг кам иш ҳақи 
миқдори белгиланиши, ахборотнинг мавжуд эмаслиги бозор 
“мукаммал эмас”, деб талқин этилади. 

---

132 
тадбирлар ноқулай конъюктура сақланиб турган шароитда ҳам ишсизликни 
камайтиришга олиб келади.
Меҳнат бозорини тартибга солиш муаммоларига яна бир ёндашув 
монетаризм ва кейнсчиликда акс этган (3.4-жадвал).