Иккинчи катта модулнинг номи – Талабалар фаолиятини фаоллаштириш ва жадаллаштириш

 
– 
Изланишга 
қаратилган 
кўникма 
ва 
малакаларни 
шакллантириш
 
– Билиш қобилиятлари ва ижодий қобилиятларни
ривожлантириш 
Муаммоли таълимда ўқув мазмуни муаммоли вазиятлар 
мажмуаси сифатида ташкилланади. Бунда ўқув материалининг 
анъанавий баёнига муаммоли вазиятларни киритиш оптимал йўл 
ҳисобланади. 
Услубиётнинг ўзига ҳосликлари билимларни тайёр ҳолатда 
эмас, аксинча уларни пайдо бўлиши ва ривожланиши холатида 
беришда. 
– муаммоли вазиятнинг тузилмасида қуйидаги таркибий 
қисмлар мавжуд: 
– янги билим ёки ечимга олиб борадиган 
йўлнинг 
номаълумлиги
; 
– инсонни ақлий фаолиятга ундовчи 
билимга бўлган эҳтиёж
; 
– инсондаги унинг олдинги тажрибаси ва ижодий 
қобилиятларини ўз ичига олган 
ақлий имкониятлар
.
 

---

И.А. Ильницкая муаммоли вазиятлар тизимини ишлаб чиқишда 
айнан муаммоли вазиятлар кетма­кетлик тизими муаммоли 
ўқитишнинг асосий шарти деб ҳисоблайди. Муаммоли вазиятлар 
тизимида битта асосий ва қатор ёрдамчи вазиятлар аниқланади.
 
Муаммоли вазиятни шакллантирувчи усуллар:
-
ўқитувчи талабаларга зиддиятни кўрсатади ва улардан 
мустақил равишда ушбу зиддиятни ечишни талаб қилади; 
-
амалий 
фаолиятда 
учрайдиган 
зиддиятларни 
ўзаро 
тўқнаштиради;
-
бир масалага мавжуд бўлган турли муносабатларни баён этади; 
-
бир ҳодисани турли позициялардан кўриб чиқишни таклиф 
қилади (масалан, турли касблар эгалари нуқтаи назаридан); 
-
талабаларни таққослаш, умумлаштириш, вазиятдан келиб 
чиқиб хулоса бериш, фактларни ўзаро солиштиришга ундайди; 
-
аниқ саволлар қўяди; 
-
муаммоли назарий ва амалий вазифаларни аниқлайди; 
- муаммоли масалаларни шакллантиради (масалан, бирламчи 
маълумотлари етарли бўлмаган ёки ошиқча, ноаниқ саволли, зид 
маълумотларни мужасамлаштирган, атай мазмунида хатога йўл 
қўйилган, ечиш учун чегараланган вақт берилган ва ҳоказо).
 
Муаммоли 
таълим 
даражалари 
тафаккурнинг 
турли 
даражаларини ҳам акс эттиради: 
-
оддий, мустақил бўлмаган фаоллик даражаси – репродуктив 
фаолият; 
-
тўлиқ мустақил бўлмаган фаоллик даражаси – ўзлаштирилган 
билимларни янги вазиятда қўллаш ва ечимини ўқитувчи билан 
ҳамкорликда излашда намоён бўлади; 
-
мустақил 
фаоллик 
даражаси 
– 
репродуктив-изланиш 
характерда бўлган ишларни амалга ошириши, қийинлиги ўрта 
даражада бўлган масалани ўқитувчининг минимал ёрдамида ечади; 
Ижодий фаоллик даражаси – ижодий тасаввурни, мантиқий 
таҳлилни, янги ечим йўлини ўйлаб топишни, мустақил исботни 
талаб қилувчи муаммоли масалаларни ечишни назарда тутади