Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Полимер мастикалар.
Полимер мастикалар синтетикалық байланыстырыўшылар, 
порошок толтырғышлар, пластификаторлар, қатырыўшылар ҳәм модификаторлар 
тийкарында алынған қойыў композицион материал есапланады. 
Мастикалар қурылыс материалларын желимлеў, конструкциялар бетлерин жетерли 
қалыӊлықта қаплаў, чокларды бекитиў, тегис емес бетлерди туўрылаў, конструкция ҳәм 
буйымларды коррозиядан сақлаў мақсетинде ислетиледи. Мастикалар желимлерден 
қойыўлығы ҳәм порошок
 
толтырғыш муғдарыныӊ кӛплиги менен парқланады. 
Мастикалар қәсийетлерин жәнеде жақсылаў ушын қурамына битум, қатрон, канифол, 
казеин ҳәм басқа модификациялаўшы қосымшалар киритиледи. 

---

184 
Резина-битумлы мастикалар поливинилхлорид линолеумларды ҳәм плиткаларды, 
мато
тийкарлы орама материалларды желимлеўде ислетиледи. 
Инденкумарон-найрит 
мастикалары
менен 
тийкарсыз 
ҳәм 
тийкарлы 
поливинилхлорид линолеумлар ҳәм перделер, қағаз қатламлы пластиклер, резина линолеум 
ҳәм басқа синтетикалық қаплама материаллар желимленеди. 
Дифенилкетон полимери тийкарындағы мастикалар менен ағаш талшықлы ҳәм ағаш 
пайрахали
плиталар, қағазқатламлы безеўли пластиклер ҳәм басқа материаллар 
желимленеди. 
Мастика ҳәм желимлер бетке сүртилгенде 0,5-1 мм қалыӊлықта жуқа тегис, 
кемшиликсиз (қатламланбастан) қатлам пайда етиўи керек. Олар бир жыныслы болыўы, 
зыянлы бирикпелерди ажыратпаслығы ҳәм белгили мүддетте қәсийетлерин ӛзгертирмеслиги 
шәрт. 
28.2 Герметикалық полимер материаллар 
Полимер 
герметиклер 
жыйналмалы 
конструкцион 
элементлер 
чокларын 
тығызластырыў ушын ислетиледи. Бундай жыйналмалы конструкцияларға панеллер, 
блоклар, бӛлеклер ҳәм басқалар киреди. Герметиклер эластик болыўы ҳәм температурадан, 
киришишдан
пайда болатуғын деформацияларды сӛндириўи керек. 
Герметиклер имарат ҳәм иншаатлардың ыссылық, даўыс ҳәм гидроизоляциясын 
тәмийинлеўи зәрүр. 
Герметиклер атмосфера орталығы, түрли агрессив затлар ҳәм ҳаўа араласпаларына 
шыдамлы болыўы, ӛзинен инсан организмине кери тәсир етиўши затларды ажыратпаслығы 
керек. 
Конструкция чокларын бекитиў ҳәм тығызластырыў мақсетинде қатыўшы ҳәм 
қатпайтуғын герметиклеўши мастикалар ҳәм эластик тығызластырыўшы 
қистирмалар
ислетиледи.