Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

21.2-сҥўрет. Тӛбе ушын асбоцемент буйымлар 
а) әпиўайы профилли толқын тәризли лист; б) арматураланған конструктив бастырма (настил). 
Экструзия усылында таярланған асбоцемент панеллер чердаксыз санаат имаратлары 
тӛбелерин жабыў ушын ислеп шығарылады. Бундай панеллер үстинен тӛбе орама 
гидроизоляция материаллары менен қапланады. 
Бийиклиги 120-180 мм панеллер тӛбе қапламаларында, бийиклиги 80 мм лиги болса 
аспа шиплер ушын ислетиледи. Панеллер ени 595 мм (тийкарғы) ҳәм 295 мм (жәрдемши) 
етип ислеп шығарылады. 
Чердаксыз бастырмалар ушын панеллер еки түрде таярланады: коробка типинде, ишине 
ыссылық изоляциясы қатламы қойылған тегис ҳәм толқын тәризли листлерден жыйналған 
үш қатламлы панеллер. Ислетилиў орнына қарай панеллер еки типке бӛлинеди: әпиўайы 
қатарқа терилетуғын АП ҳәм мүйешлерге терилетуғын АПК. Плиталар узынлығы 1500-3000 
мм, ени АП-700 мм, АПК-347 мм, бийиклиги 120 мм. 
Тӛбе ушын асбоцемент тегис плиткалар (21.3-сүўрет) кем қабатлы аўыл хожалығы 
имаратлары ҳәм жеке қурылыс ушын мӛлшерленген. Ӛлшеми 400х400 мм ли плитка кӛбирек 
ислетиледи. Плиткалар тӛбеге тегис ямаса аралық қалдырып орнатылған ағаш обрешетка 
(тор) үстине тат баспайтуғын шеге (шуруп) лар менен қағылады. Асбоцемент плитканың 
ийилиўдеги беккемлиги 24 МПа, суўыққа шыдамлылығы бойынша маркасы /50 болады. 
21.3-сҥўрет. Тӛбе ушын асбоцемент плиткалар 
а) әпиўайы (қатарлы); б) мүйешли; в) конкали детал. 

---

146 
Дийўал ушын буйымлар. 
Асбоцемент тийкарында тӛмендеги дийўал ушын буйымлар 
таярланады: толқын тәризли листлер, ири ӛлшемли тегис листлер, экструзия усылында 
алынған плита ҳәм панеллер, ағаш ҳәм асбоцемент каркас тийкарындағы сыртқы дийўал 
панеллери. 
Толқын 
тәризли 
листлер 
ысытылмайтуғын 
санаат 
имаратлары 
дийўал 
конструкцияларын тиклеўде ислетиледи. Олар узынлығы әдетде 2,5 м болады ҳәм профили 
бойынша 40

150 ҳәм 51

177 (орташа Европа профили) түрлерге бӛлинеди. 
Ири ӛлшемли листлер узынлығы 200-300 мм, ени 1200-1500 мм, қалыӊлығы 4-12 мм 
асбоцемент буйымлар киреди. Олар ортасына ыссылық изоляциясы материалы қойылған үш 
қатламлы панеллер ҳәм пердедийўал конструкциялар таярлаўда ислетиледи. 
Эктрузион панел ҳәм плиталар узынлығы 6 м ге шекем, ени 750 мм ге шекем ҳәм 
бийиклиги 60-180 мм ӛлшемлердеги дийўал ушын конструкция ҳәм пердедийўал сыпатында 
ислетиледи. Олар ыссылық изоляциясы материалы (ярым жабық минерал пахта плиталар) 
менен тәмийинленген ҳәм бослықлы ҳалда таярланыўы мүмкин (21.4-сүўрет).