Ishchi kasbini egallash

Vazifa: 
talabalarga doimiy ombor turi va undagi texnologik jarayonni sxemasini 
tasvirlash topshiriladi. Talabalar yuqoridagi tavsiyalardan foydalanib, doimiy ombor turi 
va undagi texnologik jarayon sxemasini chizadi va uning ta’rifini keltiradi. 
Кerakli jixozlar va materiallar: 
doimiy omborlar va ulardagi texnologik tizimlar 
sxemalari, plakatlari, chizg’ich, qalam. 
Nazorat savollari: 
1. Omborxonalar ixtisosi va rejalashtirish xususiyatlari qanday?
2. Omborxonalarni shamollatish tizimlarini ayting? 

---

11 
3-ish: VAQTINCHALIK OMBORLAR TURLARI VA ULARNI TASHKIL ETISH 
TIZIMLARI BILAN TANISHISH 
 
Darsning maqsadi: 
Vaqtinchalik omborlar turlari va ularni tashkil etish tizimlari 
bilan tanishish. 
Ishning mazmuni. Vaqtinchalik omborlar.
Vaqtinchalik omborlar uchun quruq, 
balandroq tekis bo’lgan joy tanlanadi. Bunda er osti suvlari uyum va xandaq tagidan 1 
metr dan ziyod chuqurlikda bo’lishi lozim. Xandaklar quriladigan tuproqning mexanik 
tarkibi qumoq bo’lishi, bundan tashqari tayyorlaydigan joyning yuza qismida o’simlik 
qoldiqlari va boshqa organik qoldiqlar bo’lmasligi lozim. Agar joylarda o’tgan yilgi uyum 
va xandaqlar joylashgan joylarda yana maxsulot saqlashga to’g’ri kelsa, u joylar tekislanib 
1 m
2
maydonga 500 g hisobidan so’ndirilmagan
oxak bilan zararsizlantiriladi. So’ngra er 
30-35 sm chuqurlikda xaydalib, donli ekinlar ekiladi. Ekin yig’ishtirilgandan so’ng bu 
joyga uyum va xandaqlar ishlanadi. 
Uyum va xandaqlar kuz va baxor vaqtlarida quyosh nuri va qish vaqtida sovuq 
shamoldan kam ta’sirlanishi uchun iloji boricha uzunasiga sharqdan g’arbga qarab 
joylashtiriladi. 
Maxsulotning turi va tabiiy sharoitga qarab uyum va xandaqning o’lchamlari turli xil 
bo’ladi. Ayniqsa, ularning ko’ndalang kesimi muxim axamiyatga ega.. 
Bizning mintaqamizda xandaq va uyumlarning o’lchamlari g’arbiy va o’rta 
mintaqalarga qaraganda kichikroq bo’ladi (5-jadval). 
5-jadval