B. N. O r I p o V u o 'K 372. 874(075) квк

rang halqasi
y o k i 
rang doirasi
d e g a n
tu s h u n c h a bor. Rang halqasi rang spektrining eng chekkasidagi 
ikki rang, m asalan , qizil va zangori ranglar orasidagi turli ranglar 
b o i i b , u la r b ir- b ir ig a j u d a o ‘x shayd i, bu ran g la r s p e k trin in g
ikki chekkasidagi ranglarning q o 'sh ilish id a n hosil bo'lg an ran g ­
lardir. A n a shu rang spektrining ikki chetidagi rangning q o 's h i-
lishidan rang halqasi hosil b o'ladi.
Rang h alqasining o'zgarishi bilan, undagi ranglar kontrasti 
ha m o 'z g a ra v e ra d i. R anglarn in g q o 's h ilish id a n istalgan rangni 
olish m u m k in . Faqat qaysi rangni qaysi rangga, q a n c h a m iq d o rd a
qo'shilsa, u n d a n q a n a q a rang hosil b o l i s h i n i aniqlab olish lozim. 
C h u n k i:
1. Qizil va zangori rangning q o'shilishidan: qizil, t o 'q qizil, 
qirmizi, o c h qirm izi, t o ‘q qirmizi, binafsha, t o 'q binafsha, och 
binafsha kabi rang lar hosil b o i a d i .
2. Qizil va sariq rang n in g q o 's h ilish id a n : z a rg 'a ld o q , t o 'q
z a rg 'a ldo q , o c h z a rg 'a ld o q , sariq, t o 'q sariq, o c h sariq, qovoq- 
rang, lim o n ra n g , tillarang, pushti kabi ranglar hosil bo'ladi.
3. S ariq va z a n g o ri r a n g n in g q o 's h il i s h i d a n : o c h yashil, 
yashil, t o 'q yashil, o c h zangori, zan g o ri, t o 'q zangori, h a v o - 
rang, k o 'k , z u m r a d , sa bza ra n g , b a rik a ra m kabi ran g la r hosil 
b o i a d i .
P ed ag o gik a kollejlarida fo y d ala n a d ig a n rang va b o 'y o q l a r
ta y y o r h o l d a o l in a d i. U la r a s o sa n a k v a re l, g u a s h , f lo m a s te r
k a b ila rd a n ib o ra td ir. C h u n k i u la r ta b ia td a g i va t u rm u s h d a g i
96

---

TABIATDAGI ASOSIY UCHTA RANG
I
I
zangori 
sanq
qizil
Tabiatdagi uchta rangni bir-biriga qo ‘shish bilan 
yana uchta rang hosil b o ‘ladi
I — zangori + sariq = yashil
II — qizil + zangori = binafsha
III — qizil + sariq = zarg‘aldoq