Tibbiyot instituti talabalari uchun

Davolashdagi kamchiliklar.
Bunga noto’g’ri, o’z vaqtida u yoki bu 
davolash usullarini, masalan operatsiyani o’z vaqtida qilinmasligi, 
medikamentlarni yuqori dozasini berish, bir-biriga to’g’ri kelmaydigan dorilarni 
tavsiya etish, boshqa guruh yoki muddati o’tgan yaroqsiz qonni quyish kabilar 
kiradi. Davolash paytidagi kamchiliklarga og’ir bemorning ahvolini sistematik 
nazorat qilib turmaslik ham olib keladi.
3. Xirurglarning o’ziga haddan tashqari ishonishining tipik belgilaridan biri 
bemorlarni operatsiyaga e’tiborsizlik bilan tayyorlashi va operatsiyani texnik 
jihatdan noto’g’ri qilishlari, masalan fimoz operatsiyasi vaqtida e’tibrsizlik bilan 
terisini kesib tashlash o’rniga erkaklik jinsiy a’zosini boshini kesib tashlashlar.
O’ziga ortiqcha ishonishga, agar xirurg o’zi mustaqil operatsiya 
qilayotganda, shu operatsiyaning texnik bajarilishini yaxshi bilmasa, yoki 
operatsiya vaqtida qorin bo’shlig’ida yot jismlarni (marli, salfetka va boshqa 
instrumentlar) qoldirsa va shu kabilar kiradi.
E’tiborsizlik bilan tibbiyot hujjatlarini to’lg’azish ham tibbiyot faoliyatidagi 
sovuqqonlikka kiradi. Buerda birinchi navbatda so’z kasallik tarixi haqida boradi, 
chunki bu hujjat bemorni kasalxonada bo’lganligini tasdiqlovchi material 
hisoblanadi. U davolash, ilmiy-amaliy va yuridik ahamiyatga egadir. Agar bemor 
yoki uning qarindoshlari bilan vrachlar o’rtasidagi janjal yoki bemor jinoyatning 
qurboni bo’lganda, yoki uning o’zi jinoyatchi bo’lganda kasallik tarixi isbotlash 
manbai bo’lishi mumkin.
637

---

Shunga qaramasdan sud tibbiyoti amaliyotining ko’rsatishicha ko’pgina 
kasallik tarixi to’g’risidagi hujjatlar e’tiborsizlik bilan to’lg’aziladi. 
Jarohatlanishlarning barchasi ham jabrlanuvchidagilaridek yozilmaydi, yozilsada 
juda qisqa va to’liqsiz ko’rsatiladi; ba’zan yaraning yozilishi diagnostik termin 
bilan almashtiriladi; operatsiyani xarakteri va murakkab diagnostik muolajalar juda 
qisqa va tushunarlisiz ko’rsatiladi.
E’tiborsizlikni ko’rinishi sifatida tashxisning qisqartirib yozilishi, tana 
tomonini noto’g’ri ko’rsatish (o’ng qismi o’rniga chapini yoki boshqachasiga), 
bemorga qisqacha epikriz yozish, marhum uchun o’lganlik haqida qisqacha 
katamnez yozish va boshqalar.
Tibbiyot faoliyatida har xil kamchiliklar vrachning bilimsizligi tufayli sodir 
bo’lishi mumkin. Ayrim hollarda bemor uchun zararli oqibatlarga sababchi 
bo’lgani uchun javobgar shaxs faqatgina ma’muriy javobgarlikka emas, balki 
sovuqqonlik uchun jinoiy javobgarlikka ham tortilishi mumkin.
Tibbiy xodimni e’tiborsizlik yoki sovuqqonlik tufayli jinoiy javobgarlikka 
tortilishini tan olishi uchun uning ta’siri va ta’sirsizligi orasida sababiy bog’lanish 
borligini hamda davolashni yoqimsiz oqibatini isbotlashni talab qiladi. 
Davolashning yomon oqibati ko’pincha har xil sabablarga ko’ra, jumladan tibbiy 
yordam uchun kech murojaat qilish, kasallikning og’irligi, xavfliligi, tez o’tishi va 
boshqalar. Shuning uchun ham ko’pgina vrachga aloqador ishlar, taxminiy ko’rib 
chiqilgandan keyin to’xtatiladi, chunki vrachning harakati va davolashning yomon 
natijasi orasidagi sababiy bog’lanishni tergov ishlari aniqlay olmaydi.