Tibbiyot instituti talabalari uchun

Tekshiriluvchini ko’zdan kechirishdan
maqsad ekspert oldiga qo’yilgan 
savollarni echishda ob’ektiv ma’lumotlarni aniqlashdan iboratdir. Ko’zdan 
kechirish odatdagi vrachlarning ambulatoriyada tekshirish rejasiga muvofiq 
ekspertizaning mohiyati va echilishi zarur bo’lgan savollarning xarakteriga bog’liq 
holda amalga oshiriladi. Shubhalanuvchini ko’zdan kechirishda jinoyat sodir 
bo’lishida bunday manfaatdor shaxslar o’zida bo’lgan jarohatlanishlar va jinoyat 
sodir bo’lishi izlarini yashiradilar.
Jarohatlanishlarni ko’zdan kechirish va yozish sud tibbiyotida qabul qilingan 
umumiy sxema bo’yicha o’tkaziladi. Kerakli antropometrik o’lchashlar 
mamlakatimizda qabul qilingan birdan bir uslub asosida amalga oshiriladi.
5. 
Maxsus tekshiruvlar o’tkazishi
. Ko’pchilik hollarda ekspert savollarini 
echilishi maxsus tekshiruv usullarini qo’llamasdan turib mumkin emas. Bu 
usullarni ekspertning o’zi yoki shu usulni yaxshi biladigan boshqa mutaxasis 
bajarishi zarur. Ko’pincha, rentgenografiya va boshqa laboratoriya tekshiruvi 
usullari qo’llaniladi.
Barcha maxsus tekshiruvlar va konsultant-mutaxassislar xulosalari ekspertga 
taqdim qilinishi, ekspert esa bu ma’lumotlarni ekspertiza paytida tuzilgan hujjatga 
kiritishi zarur. Rentgenogrammalar, boshqa tekshiruv usullarining natijalari va 
mutaxassislarning yozma xulosasi, albatta, shu hujjatga tirkalgan bo’lishi kerak.
Tirik shaxslar ekspertizasining ko’pchilik hollarida kiyimlarni tekshirish 
muhim ahamiyatga ega. Bu, ayniqsa, jarohatlanishlar va turli tuman izlar – 
ifloslanishlarni aniqlashda ahamiyatlidir. Bu avvalom bor jinsiy jinoyat va tan 
jarohatlari xarakterini aniqlashga aloqador ekspertizaga kiradi. Jabrlanuvchi va 
shubhalanuvchi kiyimlari hodisa sodir bo’lgan paytda odatda ekspert tomonidan 
emas, balki tergovchi yordamida echib olinadi va sud tibbiyoti laboratoriyasiga 
tekshirish uchun jo’natiladi.
355

---

Agar qiyimi oldindan tekshirilmagan bo’lsa, ekspertiza esa tergovchisiz 
o’tkazilgan taqdirda ekspert kiyimlari echib olingani va ularni tekshiruv uchun 
jo’natilganligi to’g’risida tergovchini xabardor qilishi zarur. Bunday hollarda 
jabrlanuvchini qiyimlarini yamash yoki yuvish mumkin emasligi haqida 
ogohlantiriladi.
6.