Tibbiyot instituti talabalari uchun

14.2. Sog’liq holati, simulyatsiya, dissimulyatsiya, aggravatsiya, sun’iy 
kasalliklar va o’z-o’zini jarohatlash sud tibbiyoti ekspertizasi
1. Sog’lik holatini aniqlash.
Sud tibbiyoti amaliyotida sog’liq holatini 
aniqlash quyidagi hollarda o’tkaziladi: fuqaroning tergovchi yoki sud chaqiruviga 
bormasligi yoki kasallik tufayli ko’rsatma berishdan bosh tortishi yoki bunday 
hollarda kasallik to’g’risidagi tibbiyot hujjatlarining taqdim qilinishi; jazolangan 
odamni sog’lig’ini holati to’g’risida shikoyati bo’lganda ishlashdan bosh tortishi; 
366

---

fuqaroni erkinlikdan mahrum qilish jazosi berilish hukmini bajarilishi 
kechiktirilganda, shuningdek homiladorlik va tuqqandan keyingi davrda (bir yildan 
ko’p bo’lmagan muddatda); ishdan bosh tortuvchini jamiyat uchun foydali 
mehnatdan bosh tortganda; navbatdagi harbiy xizmatga chaqirilishdan bosh 
tortganida va harbiy xizmatchilarni harbiy xizmatdan bosh tortganida ularning 
sog’lig’ini aniqlashga to’g’ri keladi.
Bunday hollarda ko’pincha ekspertizada qatnashish uchun bir necha 
mutaxassis vrachlarning qatnashuvi talab qilinadi. Kerakli paytlarda 
tekshiriluvchini klinik ko’rikdan o’tkazish uchun davolash muassasasiga 
yotqiziladi.
Tibbiyot ko’rigidan o’tkazishda, shuningdek sud tibbiyoti ekspertizasida 
vrach yoki vrachlar komissiyasi tekshiriluvchi tomonidan uning sog’lig’ini holati 
to’g’risida har xil aldanishlarga uchrashlari mumkin. Kasallikni kelib chiqishi yoki 
sog’liq holatining munosabatiga qarab aldashning har xil turlari farqlanadi: 
simulyatsiya, dissimulyatsiya, aggravatsiya, sun’iy kasalliklar chaqirish va o’z-
o’zini jarohatlash. Bunday aldash hollarida javobgar shaxs jinoiy javobgarlikka 
tortilishi mumkin. Bu aldash qasddan sodir bo’lganda qabih va qonunga qarshi 
niyatlar bilan amalga oshirilgan taqdirda hal qilinadi.