Toshkent davlat yuridik universiteti

Hujjatlarni talab qilib olish 
Davlat soliq xizmati organining soliq tekshiruvini o‘tkazayotgan 
mansabdor shaxslari tekshirilayotgan tadbirkorlik subyektidan soliqlar va 
boshqa majburiy to‘lovlarni hisoblab chiqarish, to‘lash bilan bog‘liq, 

---

154 
tekshiruv maqsadlariga tegishli va tekshirilayotgan davrga taalluqli 
hujjatlarni talab qilib olishga haqli. 
Tadbirkorlik subyekti talab etilgan hujjatlarni taqdim etishdan bosh 
tortgan taqdirda soliq tekshiruvini o‘tkazayotgan davlat soliq xizmati 
organining mansabdor shaxsi Oʻzbekiston Respublikasining Soliq 
kodeksida nazarda tutilgan tartibda zarur hujjatlarni olib qo‘yishni amalga 
oshiradi. 
Hujjatlarni va predmetlarni olib qo‘yish 
Soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlari buzilganligidan dalolat beruvchi 
hujjatlar va huquqbuzarlik predmetlari soliq tekshiruvini o‘tkazayotgan 
davlat soliq xizmati organi mansabdor shaxsining asoslantirilgan qarori 
asosida qonunda belgilangan tartibda olib qo‘yilishi mumkin. 
Tadbirkorlik subyektining faoliyatini to‘xtatib qo‘yishga olib keladigan hujjatlar 
va predmetlarni olib qo‘yish faqat sud qarori asosida amalga oshiriladi.
Hujjatlar va predmetlarni tungi vaqtda soat 23:00 dan 6:00 gacha olib 
qo‘yish man etiladi. 
Soliq tekshiruviga taalluqli bo‘lmagan hujjatlar va predmetlarni olib 
qo‘yish man etiladi. 
Davlat soliq xizmati organining mansabdor shaxsi hujjatlar va 
predmetlarni olib qo‘yish boshlanguniga qadar olib qo‘yish amalga 
oshirilayotgan shaxsga hujjatlarni va predmetlarni olib qo‘yish 
to‘g‘risidagi qarorni taqdim etadi hamda ishtirok etayotgan shaxslarga 
ularning huquq va majburiyatlarini tushuntiradi. 
Davlat soliq xizmati organining mansabdor shaxsi hujjatlari va 
predmetlari olib qo‘yilayotgan shaxsga ularni ixtiyoriy ravishda 
topshirishni taklif etadi, u bosh tortgan taqdirda esa majburan olib qo‘yish 
choralarini ko‘radi. 
Hujjatlarni va predmetlarni olib qo‘yish tadbirkorlik subyekti 
ishtirokida amalga oshiriladi. 
Hujjatlarni va predmetlarni majburan olib qo‘yish xolislar hamda 
tadbirkorlik subyekti ishtirokida amalga oshiriladi. Bunda olib 
qo‘yilayotgan barcha hujjatlar va predmetlar xolislarga hamda olib 
qo‘yishda ishtirok etayotgan boshqa shaxslarga ko‘rsatiladi. 
Hujjatlar asl nusxa yoki soliq to‘lovchining imzosi va muhri bilan 
(muhr mavjud bo‘lgan taqdirda) tasdiqlangan ko‘chirma nusxalar 
ko‘rinishida olib qo‘yiladi. 

---

155 
Tadbirkorlik subyekti hujjatlari ko‘chirma nusxalarining olib 
qo‘yilishi soliq nazoratini amalga oshirish uchun yetarli bo‘lmagan 
hollarda hamda davlat soliq xizmati organlarida hujjatlarning asl nusxalari 
yo‘q qilinishi, yashirilishi, tuzatilishi yoki almashtirilishiga yetarli asoslar 
bo‘lgan hollarda davlat soliq xizmati organining mansabdor shaxsi 
hujjatlarning asl nusxasini olib qo‘yishga haqli. Hujjatlarning asl nusxalari 
olib qo‘yilayotganda ulardan ko‘chirma nusxalar tayyorlanadi, bu nusxalar 
davlat soliq xizmati organining mansabdor shaxsi tomonidan imzolanadi 
va kimdan olib qo‘yilgan bo‘lsa, o‘sha shaxsga beriladi. Hujjatlarni olib 
qo‘yish bilan bir vaqtning o‘zida ulardan ko‘chirma nusxa tayyorlash yoki 
tayyorlangan ko‘chirma nusxalarni berish imkoniyati bo‘lmagan taqdirda 
davlat soliq xizmati organi ularni hujjatlari olib qo‘yilgan shaxsga olib 
qo‘yilgan kundan e’tiboran besh kun ichida beradi. Qolgan hollarda soliq 
to‘lovchining imzosi va muhri bilan (muhr mavjud bo‘lgan taqdirda) 
tasdiqlangan hujjatlarning ko‘chirma nusxalari olib qo‘yiladi. 
Hujjatlar va predmetlarni olib qo‘yish bayonnoma bilan 
rasmiylashtiriladi. Bayonnomada yoki unga ilova qilinadigan roʻyxatlarda 
hujjatlar va predmetlarning nomi, miqdori hamda alohida belgilari, imkoni 
bo‘lganda esa predmetlarning qiymati ko‘rsatilgan holda sanab o‘tilishi va 
tavsiflanishi lozim. 
Hujjatlar va predmetlarni olib qo‘yish to‘g‘risidagi bayonnoma ikki 
nusxada tuziladi, ulardan biri hujjatlar va predmetlar kimdan olib 
qo‘yilgan bo‘lsa, o‘sha shaxsga topshirilib, tilxat olinadi. Bayonnomani 
qabul qilishdan bosh tortilgan taqdirda davlat soliq xizmati organining 
mansabdor shaxsi bu haqida bayonnomaga tegishli yozuv kiritadi. Bunday 
holda bayonnomaning bir nusxasi hujjatlari va predmetlari olib qo‘yilgan 
shaxsga pochta orqali buyurtma xat bilan yuboriladi hamda u jo‘natilgan 
kundan e’tiboran uch kun o‘tganidan so‘ng topshirilgan hisoblanadi.