Билим соҳаси – Социал таъминот ва соғлиқни сақлаш 500000

Аниқ саволлар 
Тез ва дангал жавоблар олиш учун аниқ саволлардан фойдаланиш мумкин. 
Йуналтирувчи ва кенг тармоқли саволлар 
Беморлар жавоб бераётган маҳалда ҳамширалар уларга шу саволлар билан 
жавобга ойдинлик киритиши мумкин. 
Савол бериш маҳорати 
Ҳамширалик амалиётида асосий икки турдаги савол бериш маҳорати 
аспектларини кўриб чиқамиз. 
- Умумий саволлар. 
- Мақсадга йуналтирилган саволлар. 
Бемор ўзининг сўзлари орқали, ўз фикрини кенг тарзда ифодалаб 
бериши учун умумий саволлар катта аҳамият касб этади. Савол берувчи 
мураккаб бўлмаган саволлар бериши мумкин. 
Мақсадга йуналтирилган саволлар ҳамшира хоҳлаган мавзуда, 
хоҳлаган йўналишда суҳбат қуришда ёрдам беради. Ҳамширага суҳбатни 
бошқаришга ёрдам беради. Қўшимча маълумотлар олиш учун эса беморга: 
Сиз менга яна кун тартибингиз, одатларингиз тўғрисида нималарни айтиб 
бера оласиз? каби савол бериши мумкин. 
Мақсадга йўналтирилган саволларга бир қатор мисол келтирамиз: 
- Айтолмайсизми, сиз юришга қийналасизми? 
- Қийин вазиятларда ўзингизни қўлга ола биласизми? 
- Кечалари уйқунгиз қалай? 
- Кайфиятингиз тез-тез тушиб турадими? 
Ҳамширага касаллик тарихи тўғрисида, бемор тўғрисида кўпроқ 
маълумотга эга бўлишда бундай саволлар қўл келиши мумкин. Яна бу 
саволларни вақтни тежаш мақсадида қўллаш мумкин. 
Вербал кўникмалар
– ҳозир бўлиши сингари 

---

76 
Сизнинг реакциянгиз беморни тетиклаштириши ёки нейтрал натижа бериши 
мумкин. Реакция вербал ёки новербал бўлиши мумкин. 
Тетиклаштирувчи реакция 
Вербал ва новербал ҳаракатлар биргаликда қўлланганда беморнинг ҳамшира 
билан суҳбатини уйғунлаштириши мумкин. Ҳаётда бу элементлар бир-
биридан ажралмасдир, лекин бу бўлимда биз уларни шартли равишда бўлиб 
ўрганамиз. Бу бўлимда гапирилаётган реакция тўртта кўникмани кўзда 
тутади. Улар мураккаб эмас, лекин уларни суҳбатда қўллашда эҳтиёткор 
бўлиш керак. Ҳозир бўлиш кўникмалари қуйидагиларга қаратилган: 
- Айтилаётган гапларнинг тўғри эканлигини билишга. 
- Хулоса чиқаришга. 
- Беморнинг фикрлаш қобилиятини ривожлантиришга. 
- Бемор фикрининг аниқ баён этилишига. 
Ҳамширалик ишида шундай нақл борки, инсонлар мулоқотга кириша 
олиш маҳорати билан туғилмайдилар, балки ҳаёт давомида тарбияланадилар. 
Фақат томчи дори ва дренаж найчалари тўғрисида билимга эга бўлиб, бемор 
билан мулоқот маҳоратидан бехабар бўлган ҳамшира ўз амалиётида кўп 
қийинчилиқларга дуч келади. Лекин охирги ўн йилликда ҳамширалик 
амалиётида ижобий ўзгаришлар рўй берди. Бугунги кунда ҳамширанинг 
инсонга ижтимоий, психологик ва жисмоний борлиқ сифатида ёндашишига 
ва беморни парвариш қилишига катта эътибор бериляпти. Бу эътибор 
беморларнинг тўлиқ соғайиб кетишлари учун муҳим омилдир. 
Демак, сиз бемор билан мулоқотда уз маҳоратингизни намоён этишингиз, 
зарур кўникмаларни ҳосил қилишингиз керак. Бундай мулоқот биринчи 
учрашувдаёқ ҳосил бўлиши ва парвариш жараёнининг охирига қадар 
сақланиши лозим. Диалог, яъни мулоқот ёрдамида ҳамшира беморлар 
асабининг тикланишига, масаланинг хал этилишида ва беморнинг ҳаётда 
тўғри йўлдан боришига ёрдам беради. 

---

77 
Ҳамширалик иши амалиёт кўникмаларига асослангандир. Ҳамшира 
дастлаб гапира олувчи ва сўзловчи пациентига ёрдам кўрсатади. 
Ҳамширалик парвариши кўрсатиш мақсадида мулоқот ўрнатилади. 
Ҳамшира ўзининг мулоқот воситасига назар солиши лозим: қандай сўзларни 
талаффуз қилади? Новербал мулоқот воситаларининг мақсади нимадан 
иборат? Ҳамширалиқ иши нимадан иборат? Ҳамшира ўзининг фаолиятини 
ёзиб боради. Бу усул унинг муваффақиятга қандай эришишга ва пациент 
билан мулоқотга киришишга ёрдам беради. 
Жараённи ёзиб бориш – ҳамшира ва пациент ўртасидаги суҳбатни узишдир. 
Буни ҳамшира бажаради, бунда унинг хотираси ва интеллектуал қобилияти 
ёрдам беради.