Билим соҳаси – Социал таъминот ва соғлиқни сақлаш 500000

Доғ 
(mасulа
) 
- маълум чегараланган ерда тери рангини ўзгариши 
тери сатҳидан кўтарилмаган ҳолда пайдо бўлади. Ҳажми нуқтадан 5 мм гача 
бўлган оқ қизғиш рангдаги доғга розеола дейилади. Кўп сонли 1-2 мм 
ҳажмдаги разеолага майда нуқтасимон тошма дейилади. Разеола қорин тифи 
ва паратиф А ва Б да, сифилисда кузатилади. Скарлатинада терига бирданига 
қизаринқираган фонда ёрқин қизил рангдаги майда тошмалар тошади. 
Тошма айниқса кўпроқ билак ва оёқнинг букиладиган соҳасига, чов 

---

217 
учбурчагига тошади. Тошма йўқолиши билан ўрнида йирик пластинкасимон 
пўст ташлаш (айниқса бармоқ учларида, кафтда) кузатилади. 
Қизилчада боланинг юзига, бўйнига ва танасига, айниқса кўпроқ 
оёқнинг ёзиладиган соҳасига, орқасига, думбасига 1-4 мм ҳажмдаги майда, 
думалоқ оч қизғиш рангдаги тошма тошади. Тошма 2-3 кун ўтгач йўқолади. 
Тошма ўрнида пигментация қолмайди. Йирик доғли тошма қизамиқда 
кузатилади. 
Теридаги доғлар яллиғланиш жараёнида қон томирлар кенгайишидан 
пайдо бўлган бўлса, бармоқ билан босилганда йўқолади. Босиш тўхтатилиши 
билан яна ранг қайта тикланади. Яллиғланиш жараёнисиз тошмаларга қон 
қуюлиш натижасида пайдо бўлган тошмалар киради. Бундай тошмалар майда 
нуқтасимон бўлса - петехия, кўп сонли, думалоқ, ҳажми 2-5 мм атрофида бўлса 
пурпура, ҳажми 5 мм дан ортиқ тўғри бўлмаган формада бўлса - экхимоз 
дейилади. Яллиғланиш жараёнисиз пайдо бўлган доғлар бармоқ билан босиб 
кўрилганда йўқолмайди. 
Папула
(рарulа) - тери сатҳидан бироз кўтарилиб турадиган, 1-10 мм 
диаметридаги ясси ёки қуббасимон тузилма бўлиб, бириктирувчи тўқима 
ва эпидермисни пролиферациясидан пайдо бўлади. Папула думалоқ, 
полигенал, конуссимон шаклда бўлиши мумкин. Папула устидаги терипушти-
қизил, кулранг, бўз рангда бўлади. Папула қизамиқ, қизилча, геморрагик 
васкулит, сепсисда кузатилади. Қизамиқда эса макула папулоз тошмаси олдин 
қулоқ орқаси, юзга тошиб, кейин 2-3 кун давомида танага ва оёқларга 
тарқалади. Кейин тошма яна 2-3 кун давомида ўша тартибда қулоқ орқасидан 
бошлаб кейин тана оёқларида йўқолиб, ўрнида тез ўткунчи оч жигарранг 
пигментация қолдиради. Қизамиқ тошмасидан кейин қипиқсимон тер 
тўкилиши кузатилади.