Lazer texnikasi

5-rasm. Turli optik tolalardan yorug‘lik nurining tarqalishi va ularning sindirish 
ko‘rsatkichlari ko‘rinishlari:
 
a — k o ‘p modali, pog'onali sindirish ko'rsatkichli 
optik tola; b — k o ‘p modali, gradiyentli sindirish ko‘rsatkichli optik tola;
d —bir modali, pog‘onali sindirish ko'rsatkichli optik tola
. 

---

 
 
6-rasm. Bir modali optik tolaning sindirish ko'rsatkichlari: a-pog'onali sindirish
ko ‘rsatkichli bir modali standart (SF ) optik tola; b-maxsus uch tishli, W
ko‘rinishga ega sindirish ko‘rsatkichli, dispersiyasi nolga siljigan bir modali 
optik tola 
 

---

 
7-rasm. To‘lqin uzunligiga bog‘liq ravishda optik toladagi
so‘nishning o‘zgarishi 
 
Nolinchi dispersiyali to'lqin uzunligini surish maxsus turdagi W ko'rinishdagi
sindirish ko'rsatkichlarini qo‟llash, ya‟ni optik tola o„zagini sindirish 
ko„rsatkichlari turlicha bo‟lgan ko„p qatlamli qobiqlar bilan qoplash orqali hosil 
qilinadi. Ikki qatlamli qobiqlarni qo„llab, DSF tolalari, to„rt qatlamli qobiqlarni
qo‟llab, 1300 nm dan 1650 nm to‟lqin uzunligida dispersiya qiymati
|D|=1—6 ps/nm∙km bo‟lgan NZDSF tolalari hosil qilingan. 8-rasmda
dispersiyaning to‟lqin uzunligiga va qobiqlar soniga bog‟liqligi tasvirlangan
[1]. Hozirgi kunda “Korning”, “Lyusent Texnolojiz”, “Alkatel”, firmalarining 
standart bir modali tolalari keng tarqalgan. NZDSF tolalarida esa l=1550 nm da 
dispersiya noldan farqli, ishorasi bir xil va 2-4 ps/nm∙km dan kichik bo‟lmasligi
kerak. Hozirgi kunda «Korning» firmasi SMF—LS, LEAF, «Lyusent
Texnolojiz» True Wave deb belgilangan NZDSF tolalarini ishlab chiqarmoqda. 

---

Dispersiya qiymati kichik bo„lganligi uchun bu tolalar to'lqin uzunligi bo„yicha
zichlashtirilgan uzatish tizimlarida qo‟llaniladi.