Халцаро бобур фонди


Ёд этмас эмиш киш ини меҳнатта киш и



Download 11,32 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/185
Sana18.03.2022
Hajmi11,32 Mb.
#499956
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   185
Bog'liq
Zahiriddin Muhammad Bobur. Boburnoma (tabdil)2008

Ёд этмас эмиш киш ини меҳнатта киш и,
Шод этмас эмиш к ў в гу л н и
гурбатта киш и.
К ўигдум бу ғарибдицта шод ўдм ади ҳеч,
Ғурбатта севуимас эмиш, адбатта к и ш и .
С ўнгра м а ъ л у м б ўлди ки, т у р ки й тил- 
да ж о й тақозоси билан то(т) ва дол(д), 
я н а ғайн(ғ) ва қоф (қ) ва коф(к) бир-бир- 
л ар и га ай лан и б қ о л ар э к а н “ .
www.ziyouz.com kutubxonasi


22
БОБУРНОНЛ
Б обу р з и й р а к т и л ш у н о с с и ф а т и д а
ай р им ж о й л ар д а к ў п т и л л и л и к ҳодисаси 
у ч р аш и , бир в и л о я т д а к ў п л аб ҳ ар х и л
х а л қ ва э л ат л ар бир неча тилд а сўзла- 
ш и ш л а р и г а а ҳ а м и я т беради. Ч у н о н ч и , 
у „Б о б у р н о м а“да ёзади (матн табдили): 
„К обул в и л о я т и д а х и л м а -х и л қ а в м л а р
бор. С а й х о н л и к л а р
ва т е к и с л и к л а р д а
т у р к л а р ( ў э б е к л а р ) , 
а й м о қ ва саҳ р о й и
а р а б л а р ; ш а ҳ р и ва б а ъ з и к е н т л а р и д а
со р т (т о ж и к )л а р д и р . Я на б аъ з и кен тл а- 
ри ва в и л о я т л а р и д а п аш о й и, п а р о ж и , то- 
ж и к , б а р а к и ва а ф ғ о н л а р и с т и қ о м а т
қ и л ад и . Ғазни тогларид а ҳазора ва нак- 
д ар и л ар я ш а й д и . Б у л а р н и н г орасида ай- 
р и м л ар и мўғул ти л и д а г а п л а ш а д и ...
Ўн бир-ўн и к к и тилд а Кобул вилоя- 
тида сў зл аш ад и л ар : арабий, форсий, тур- 
к и й , мўғулий, ҳиндий, афғоний, паш ойи, 
п а р о ж и й , габ р и й , б а р а к и й , л а м ғ о н и й . 
Б у н ч а л и к ҳ а р х и л қ а в м л а р ва бош қа- 
б о ш қ а т и л л а р д а г а п л а ш и ш б о ш қ а ҳеч 
бир ви ло ятд а й ў қ “ .
Ҳ атто ўт-ўланлар но м л ар и н и н г нега 
бундай а т а л г а н и н и ҳ ам Б обур си нчик- 
лаб т ек ш и р и б к ў р ад и , ку эат ад и ва ил- 
мий х у л осалар ч и қ а р а д и . Кобул вилоя- 
ти ў т л о қ л а р и д а ги бу така хусуси да ёза- 
ди (матн табдили): „... аксар б у так а ўти 
бўлур, отга ж у д а я х ш и ўтдир. А нд иж он 
в и л о я т и д а бу ўтни „б утка ў т и “ дейди- 
лар. Нега бундай ном қ ў й и л г а н и н и н г са- 
баби м аъ лу м эмас эди. Бу в и лоя тла р д а 
м аъ лу м бўлди: бу ўт бута-бута бўлиб чиқ- 
қ ан и учун бу така д ей и ш ар э к а н “ .
С ўзларни нг я с а л и ш и , т а р и х и й асоси 
ва келиб ч и қ и ш и ҳ ақ и д а г и бундай а н и қ
и л м ий м аъ л у м о т л ар бу асарда ж у д а кўп.
4. 
„ Б о б у р н о м а “ н и с а н ъ а т ш у н о с -
л и к асари, д ей и ш ҳам м ум ки н . Ч у н к и
унда сан ъатн ин г ж уда кўп хиллари: рақс, 
к у й , аш у л а ва тасви рий са н ъ а тг а доир 
м аълу м о тл ар берилган. Китобхон Бобур 
замонининг м аш ҳ у р ҳофиэлари: Руҳдам , 
Ҳофиэ Ҳ о ж и , р аққ о сл ар и : Т ен гр и қ у л и , 
Р а м а з о н , М и р Б а д р ; с о з а н д а л а р и :
Қулм уҳам м ад Ўдий, Ш айх и й Ноий, Шоҳ- 
қ у л и Ғ и ж ж а к и й , Х о ж а Абдуллоҳ Мар- 
ворий; бастакорлари: Ғулом Ш одий, Мир 
А з у , К а м о л и д д и н Б и н о и й , П а ҳ л а в о н
М уҳам м ад Б усаъ и д ; рассом лари: Камо- 
лиддин Беҳзод, Шоҳ М узаффар ҳақи да, 
у л ар н и н г к у й , қ ў ш и қ , рақс, сувратлари 
хусусида м у ай ян тасаввурга эга бўлади.
С ан ъаткорлар ҳам м а замонларда ҳам 
б ў л г а н . Б и р о қ с а н ъ а т д а г и а н ъ а н а в и й -
л и к д а н и х т и р о к о р л и г и б ил ан а ж р а л и б
турган иж од к о р л арн и н гги н а номлари эл 
огзига туш и б, ш у ҳ р а т қ о зо н га н . Бобур 
Ҳ иротд а эк а н и д а М у заф ф ар м и р зо н и н г 
базми тасвирида Мир Б ад р н и н г раққос- 
л и к сан ъати га қойи л қолади (матн таб- 
дили): „Музаффар мирзонинг базмига ҳам 
бир навбат бордим. У базмда Ҳ усайн Али 
Ж а л о й и р ва Мир Бадр М узаффар мирзо 
ҳам бор эди. Б азм аҳ л и н и н г к ай ф и зўрай- 
ганда Мир Бадр рақсга тушди, я х ш и рақс 
тушди. Чамаси, бу нав рақс Мир Бадрнинг 
ўз ихти росидир“ .
Б обур т а с в и р и й с а н ъ а т г а ж у д а қи- 
з и қ қ а н , ҳ атто уни нг си р -си н о атл ар и н и
б и л и ш г а ҳ а р а к а т қ и л г а н . У Б е ҳ з о д н и
м у с а в в и р л а р п е ш в о с и с и ф а т и д а ў т а
қадрлайди, айни пайтда, унинг ижодининг 
айрим м улоҳазаталаб ж и ҳ а т л а р и устида 
т ў х т а л и ш н и ҳ а м л о з и м т о п а д и (м атн
табдили): „М усаввирлардан Беҳзод эди. 
М у с а в в и р л и к с а н ъ а т и н и ж у д а н о з и к
қ и л д и . Б и р о қ с о қ о л с и з к и ш и л а р н и н г
ч е ҳ р а с и н и я х ш и о ч м а й д и : и я г и н и
у з у н р о қ т о р т а д и . С о қ о л л и к и ш и н и н г
юзини қ ой и л м ақ о м қил и б ч и з а д и “ .
Қ ў ш и қ ч и ҳ о ф и з л а р н и н г сараси, ай- 
ниқса, Бобуршоҳ б азм ларин инг хуш хон 
булбули Руҳдам эди. „ Р у ҳ д а м “ сўзи нин г 
л у г а в и й м а ъ н о с и „ н а ф а с и ж о н бағиш- 
л ай д и ган " дем акдир. Б у нд ай улуғ мақтов 
сўзи биргина Исо ал ай ҳ и сса л о м га нисба- 
тан ги н а и ш л а т и л га н эди.
Б обур бу ҳ о ф и з н и ш у н ч а л и к қадр- 
л ай д и к и , унингча, гўё Р уҳ д ам қ ат н а ш га н
базм лар р у ҳ л и , ором иж он бўлади. Усиз, 
ё тасодифан у кетиб қолса, базмда руҳ 
қ о л м а й д и . Р у ҳ д а м н и н г қ а д р и ш у н ч а - 
л и к к и , Бобур у ҳ ақд а қу й и д аги рубоийни 
ёзган:

Download 11,32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish